"Александр Афанасьев. Народные русские сказки, Том 1 " - читать интересную книгу автора

рыбаловы; яна прытаiлася, лягла на землю i ляжыць. Тые рыбаловы наглядзелi
на лiску, i адзiн, каторы ехаў ззаду, узяў тую лiску дый12 ўкiнуў ў воз.
Лiска, седзячi ў возе, прагрызла дзiру i, выкiдаўшы ўсю рыбу праз13 тую
дзiру, сама выскачыла, пападбiрала рыбу, дый есць. Есць яна дак есць, аж
прыходзiць воўк. "Што ты, кумко-галубко, ясi?" - "Рыбу, куме!" - "Дай же ж
ты мне". - "Ото! Каб14 я табе давала! Пайдзi дый налавi". - "А гдзе ж я буду
лавiць, калi не ведаю гдзе?" - "Вот iдзi за мною, то я табе пакажу". А
тымчасам дала воўку адну рыбку, каб ен рассмакаваўся15 , i павяла яго.
Прыходзяць яны да аднаго возяра16 замерзлага. Лiска прабiла праломку17
дый каже да воўка: "Усадзi свой хвост ў гэтую праломку, то наберецца многа
рыбы". Воўк, паслухаўшы хiтрай лiскi, ўсадзiў хвост ў праломку i сядзiць.
Лiсiца, зрабiўшы тое, што хацела, зачала бегаць па возярi, крычаць: "Мерзнi,
мерзнi, кумаў хвост!" - "Што гаворыш, кумко?" - каже воўк. "Я кажу, каб
бралася рыбка маленькая i вялiкая". Сядзеў воўк, сядзеў ў праломцы, аж покi
не прымерз хвост.
Лiска, ўбачыўшы, што кумаў хвост прымерз, пабегла ў сяло даць знаць,
каб воўка iшлi бiць. Людзi, пачуўшы18 , што крычаць на воўка, пабеглi зараз
з кiямi, з булавамi бiць воўка. А кума пабегла ў хату, гдзе мясiлi хлеб,
укачалася ў ращыну19 , выбегла, села на стог дый сядзiць. А воўк, пачуўшы
людзей, як зачаў рвацца, дый адарваў хвост, i сам ледва20 уцек. Бяжыць ен
дак бяжыць, аж бачыць, на стагу сядзiць лiска дый есць. "Кумко-галубко,
бачыш, якая ты благая!21 Ашукала22 мяне. Хоць за тое дай што есцi" - "На,
лiзнi раз", - сказала лiска дый пазволiла раз лiзнуць.
Воўк, лiзнуўшы, захацеў другi раз дый iзноў зачаў прасiць щэ. "Не дам
ужо больше, бо мне балiць, бо я ем сваi мазгi; калi хочеш есцi, разганiся
галавой ў сасну, разбi галаву дай ясi!" Той воўк iзноў паслухаў хiтрай
лiскi, пашоў ў лес, дый як разагнаўся аб сасну галавой, дак i забiўся на
смерць. Лiска, ўбачыўшы, што воўк забiўся, пашла, з'ела ўсе мазгi воўка дай
схавалася23 ў нару.


* * *

Як була собi лисичка, да й пiшла раз до однiї баби добувать огню;
ввiйшла' у хату да й каже: "Добрий день тобi, бабусю! Дай менi огня". А баба
тiльки що вийняла iз печi пирожок iз маком, солодкий, да й положила, щоб вiн
прохолов24 ; а лисичка се i пiдгледала, да тiлько що баба нахилилась25 у
пiч, щоб достать огня, то лисичка зараз ухватила пирожок да i драла26 з
хати, да, бiжучи, весь мак iз його виїла, а туда смiття наклала.
Прибiгла на поле, аж там пасуть хлопцi бичкiв. Вона i каже їм: "Ей,
хлопцi! Промiняйте менi бичка-третячка27 за маковий пирожок". Тiї
согласились; так вона їм гово'рить: "Смотрiть же, ви не їжте зараз сього
пирожка, а тодi уже розломите, як я заведу бичка за могилку; а то ви його нi
за що не розломите". Бачите вже - лисичка таки собi була розумна, що хоть
кого да обманить. Тiї хлопцi так i зробили, а лисичка як зайшла за могилу,
да зараз у лiс i повернула, щоб на дорозi не догнали; прийшла у лiс да i
зробила28 собi санки да й їде.
Коли йде вовчик: "Здорова була, лисичко-сестричко!" - "Здоров,
вовчику-братику!" - "Де29 се ти узяла собi i бичка i санки?" - "Е!
Зробила". - "Пiдвези ж i мене". - "Е, вовчику! Не можна". - "Менi хоть одну