"Tri noveloj" - читать интересную книгу автора (Hawthorne Nathaniel)

Nathaniel Hawthorne. Tri noveloj


LA EKSPERIMENTO DE D-RO HEJDEGERO

Foje tiu ege aparta viro, maljuna D-ro Hejdegero, invitis kvar respektindajn geamikojn kunveni #265;e li en lia studkabineto. Tri el ili estis blankbarbaj #285;entlemanoj: S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo, kaj S-ro Gaskojno. La kvara estis velkinta #285;entlemanino nomi#285;anta Vidvino Vajkerlio. #264;iuj estis malgajaj maljunaj estuloj spertintaj diversajn malbon#349;ancojn kaj kies plej granda malbon#349;anco estis devi balda#365; entombi#285;i. S-ro Medborno, en anta#365;a, pli vigla a#285;o, estis sukcesa komercisto, tamen #265;ion perdis rezulte de malbonsenca spekulado kaj nun vivis ne multe pli bone ol almozulo. Kolonelo Kiligruo mal#349;paris siajn plej bonajn jarojn kaj siajn sanon kaj monon sin provizante per pekaj plezuroj naskigintaj idaron da doloroj, ekzemple, podagro, kaj diversaj ceteraj turmentoj korpaj kaj animaj. S-ro Gaskojno estis ruinigita politikisto kaj fifamulo; almena#365; tia li estis #285;is kiam forpasinta tempo kvaza#365; lin entombigis foran distancon disde la konscio de la aktuala generacio, lin igante senfama anstata#365; fifama. Rilate al Vidvino Vajkerlio, la tradicio raportas ke #349;i estis ege bela virino en sia juneco. Dum longa lastatempo tamen #349;i vivis en profunda izolado pro kelkaj skandalaj rakontoj anta#365;ju#285;igintaj kontra#365; #349;i la altrangularon de la urbo. Menciinda fakto estas tio ke #265;iu el tiuj estimataj maljunuloj-S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo kaj S-ro Gaskojno-estis anta#365;e amkandidatoj de Vidvino Vajkerlio kiuj pretis tran#265;i #349;ianome la gor#285;on unu de la alia. Kaj anta#365; ol da#365;re rakonti mi nur tion atentigu ke kelkfoje oni ju#285;is D-ron Hejdegeron kaj liajn kvar gastojn iom preterbonsencaj: kondi#265;o ofte okazanta #265;e maljunuloj kiam ilin maltrankviligas nunaj #285;enoj a#365; mal#285;ojaj memora#309;oj.

"Miaj karaj longtempaj geamikoj," diris D-ro Hejdegero, indikante pergeste ke ili sidi#285;u. 'Mi bezonas vian helpon por unu el tiuj eksperimentetoj per kiuj mi distri#285;as #265;i-tie en mia kabineto."

Se #265;iuj tiurilataj raportoj veras, la kabineto de D-ro Hejdegero estis ege stranga ejo. #284;i estis malhela malnovmoda #265;ambro ornamita per aranea#309;oj kaj aspergita de antikva polvo. #264;irka#365; la muroj staris pluraj kverkaj libro#349;rankoj kies malsupraj bretoj plenigis je vicoj da gigantaj foliantoj kaj nigraliteraj kvartoj dum la supran plenigis etaj pergamenkovrilaj dozavoj. Sur la centra libro#349;ranko staris bronza busto pri Hipokrato kiun, la#365; kelkaj a#365;toritatuloj, D-ro Hejdegero kutimis konsulti dum #265;iuj malfacilaj medicinaj kazoj. En la plej malhela angulo de la #265;ambro staris alta, mallar#285;a, kverka vesto#349;ranko kies pordo duonapertis kaj en kiu sendube ka#349;i#285;is skeleto. Inter du el la libro#349;rankoj pendis spegulego, elmontrante altan kaj polvan surfacon ene de malbrili#285;inta ora kadro. Inter multaj mirindaj rakontoj raportitaj pri tiu spegulo nombri#285;is tiu hipotezanta ke interne de #285;ia kadrospaco lo#285;as la spiritoj de #265;iuj mortintaj klientoj de la doktoro kaj ke kiam li enrigardas #285;in tiuj lastaj reciproke fiksrigardas el #285;i lian viza#285;on. La kontra#365;an flankon de la #265;ambro ornamis tutkorpa portreto pri juna virino vestita en la pali#285;inta grandiozeco de silko, sateno kaj broka#309;o kaj kies viza#285;o estis tiel pali#285;inta kiel #349;ia robo. Anta#365; #265;irka#365; duonjarcento D-ro Hejdegero estis edzi#285;onta kun la juna fra#365;lino kiu tamen, ekspertinte ioman malsani#285;eton, glutis medikamenton preskribitan far la amanto kaj mortis en la nupta nokto. Restas mencii la plej interesan kurioza#309;on de la kabineto: pezegan folivolumon, binditan en nigra ledo, kun enormaj ar#285;entaj agrafoj. Neniaj literoj aperis sur la dorso kaj neniu certis pri la titolo de la libro. Tamen #265;iuj supozis #285;in esti libro pri magio. Foje, kiam #265;ambristino levis la libron por forbrosi la polvon, la skeleto ekklakis en la #349;ranko, piedo de la bildigita fra#365;lino eliris la portreton kaj surpa#349;is la plankon, kaj pluraj viza#285;a#265;oj ekmontri#285;is elrigardante la spegulon. Samtempe la latuna kapo de Hipokrato kuntiris la brovojn kaj diris: "Sindetenu!"

Tia estis la kabineto de D-ro Hejdegero. En la somera posttagmezo de nia rakonto, ronda ebonnigra tableto staris en la mezo de la #265;ambro, surportante belforman kaj belartan vazon de tajlita vitro. La sunlumo trairis la fenestron, inter la pezaj festonoj de du pali#285;intaj damaskaj kurtenoj, kaj transfalis senpere tiun vazon. Rezulte, milda pompo reflekti#285;is de #285;i sur la cindrokolorajn viza#285;ojn de la kvin maljunaj #265;irka#365;sidantoj. Staris sur la tablo anka#365; kvar #265;ampanglasoj.

"Miaj karaj longatempaj geamikoj," ripetis D-ro Hejdegero, "#265;u mi rajtas peti vian helpon por efektivigi ege interesan eksperimenton?"

Nu, D-ro Hejdegero estis ege stranga maljuna sinjoro kies orginaleco jam esti#285;is nukleo de mil fantaziaj rakontoj. Pluraj el tiuj fabeloj, mi honti#285;u tion konfesante, fontas eble el mia propra verdiremo kaj se iuj ajn teksteroj de la nuna rakonto konsternas la kredpovon de la leganto, mi bonvole konsentu fi-nomi#285;i "mensogfabrikanto".

Kiam la kvar gastoj de la doktoro lin a#365;dis priparoli sian proponitan eksperimenton, ili atendis nenion pli mirindan ol musomortigon en aerpompilo a#365; aranea#309;kontrolon per mikroskopo a#365; similan sensenca#309;on per kiu li konstante kaj kutime #285;enetis siajn geamikojn. Sed sen atendi respondon D-ro Hejdegero lampa#349;e transiris la #265;ambron kaj revenis portante la saman pezegan, en nigra ledo binditan folion kiu la#365; #285;enerala onidirado estis magilibro. Dekro#265;inte la ar#285;entajn agrafojn, li malfermis la volumon kaj de inter ties nigraliteraj pa#285;oj eltiris rozon, a#365; ion kiu anta#365;e estis rozo, kvankam la verdaj folioj kaj karmezinaj petaloj nun bruni#285;is kaj la antikva floro #349;ajnis preta pulvori#285;i en la doktoraj manoj.

"Tiu-#265;i rozo," diris D-ro Hejdegero, suspirante, "tiu sama velkinta kaj dispeci#285;inta planto, floris anta#365; kvindek kvin jaroj. #284;in donacis al mi Silvino Vardo, kies portreto pendas jene. Kaj mi intencis #285;in porti surbruste okaze de nia geedzi#285;o. Dum kvindek kvin jaroj mi konservis #285;in trezore inter la folioj de malnova libro. Nu #265;u eblas viaopinie ke tiu duonjarcenta rozo iam refloru?"

"Sensenca#309;o!" diris Vidvino Vajkerlio, kun malbonhumora kap#349;ancelo. "Pli bone estus demandi #265;u povas iam reflori la falti#285;inta viza#285;o de maljunulino?"

"Spektadu!" respondis D-ro Hejdegero.

Li malkovris la vazon kaj #309;etis la rozon en la tie enhavatan akvon. Unue, la floro ripozis malpeze sur la surfaco de la likva#309;o, #349;ajnante ensorbi nenian humidecon. Balda#365; tamen komencis videbli malkutima #349;an#285;i#285;o. La premrompitaj kaj sekigitaj petaloj ekmovi#285;etis, alprenis pli helan karmezinkoloreton, kvaza#365; la floro reanimi#285;is el mort#349;ajna dormado. La maldika tigo kaj foliarbran#265;etoj verdi#285;is. Jen estis la duonjarcenta rozo, aspektante tiel fre#349;e kiel tiam kiam Silvino Vardo unue #285;in donacis al sia amanto. #284;i estis evidente en la komenca etapo de plenflori#285;o #265;ar kelkaj el #285;iaj delikataj ru#285;aj folioj krispi#285;is #265;irka#365; ties malseka flornodo, ene de kiu briletis du-tri roseroj.

"Tio estas certe belega trompa#309;o," diris la amikoj de la doktoro, sed iom senatente #265;ar ili jam spektis pli grandajn miraklojn okaze de magiistaj prezentadoj. "Ni petu, kiel #285;i efektivi#285;is?"

"#264;u neniam vi a#365;dis pri Juneco-Fonto?" demandis D-ro Hejdegero. "Tiu kiun ser#265;is Ponco De Leono, la Hispana aventuristo, anta#365; du-tri jarcentoj?"

"Sed #265;u iam Ponco De Leono #285;in malkovris?" demandis Vidvino Vajkerlio.

"Ne," respondis D-ro Hejdegero, "#265;ar neniam li #285;in ser#265;is en la #285;usta loko. La fama Juneco-Fonto, se mi ne eraras, situas en la suda parto de la Florida duoninsulo, ne malproksime disde Lago-Makako. Superombras #285;ian fontejon pluraj gigantaj magnolioj kiuj, kvankam jarcentara#285;aj, aspektas tiel fre#349;e kiel violoj pro la kvalitoj de tiu mirinda akvo. Konato mia, prikonsciante mian scivolemon pri tiaj aferoj, sendis al mi tion kion vi vidas en la vazo."

Kolonelo Kiligruo tusetis, kredante nenian vorton de la raporto de la doktoro. "Kaj kiun efikon tiu likva#309;o povas estigi en la homa korpo?"

"Vi ju#285;u proprapersone, estimata Kolonelo," respondis D-ro Hejdegero. "Kaj vi #265;iuj, respektataj geamikoj miaj, bonvolu vin provizi per tiom da tiu admirinda likva#309;o kiel vi bezonos por reflorigi en vi la junecon. Miaflanke, maljuni#285;inte tiel malfacile, mi sentas nepre nenian ur#285;on rejuni#285;i. Kun via permeso tial mi kontenti#285;os spektante deflanke la progreson de la eksperimento."

Dum li parolis D-ro Hejdegero plenigis la kvar #265;ampanglasojn je Juneco-Fonto-akvo. La#365;aspekte, #285;i estis impregnita je eferveska gaso #265;ar etaj globetoj supreniris konstante el la glasofundoj kaj eksplodetis #265;esurface en ar#285;enta #349;pruca#309;o. Pro tio ke la likvoro difuzis pla#265;an parfumon, la maljunuloj supozis #285;in enhavi afablajn kaj komfortajn kvalitojn. Kaj kvankam ili tre pridubis ties rejunigpovon, ili emis tuj #285;in trinki. D-ro Hejdegero petis tamen ke ili prokrastu kelkajn momentojn sian partoprenon en la eksperimento.

"Anta#365; ol trinki, respektindaj geamikoj miaj," li diris, "dece estus ke, bazante viajn elektojn sur viaj jam longaj vivospertoj, vi estigu kelkajn #285;eneralajn regulojn por vin gvidi dum vi trapasos duan fojon la dan#285;erojn de la juneco. Konsideru kiel peke kaj honte estus, kun viaj apartaj avanta#285;oj, ne fari#285;i modeloj pri virto kaj sa#285;eco por #265;iuj junuloj de nia epoko!"

La kvar respektindaj geamikoj de la doktoro respondis nur per malla#365;ta kaj tremanta ridado. Primokinda estis la ideo ke, prikonsciante kiel proksime rimorso postsekvas la pa#349;ojn de eraro, ili povus iam ajn denove devoji#285;i.

"Tial, trinku!" diris la doktoro, riverencante. "Mi #285;ojas esti tiel bone elektinta la studobjektojn de mia eksperimento."

Per #349;anceli#285;emaj manoj ili levis la glasojn kontra#365;lipen. La magian likvoron, se verfakte #285;i posedis tiajn virtojn kiajn D-ro Hejdegero atribuis al #285;i, oni ne povintus disdoni al kvar homoj pli veeme #285;in bezonantaj. Ili aspektis kvaza#365; ili neniam anta#365;e prikonsciis kio estas juneco a#365; plezuro, naskigite male far senileca Naturo kaj estante ekde #265;iam la grizaj, kadukaj, sensukaj, mizeraj esta#309;oj nun sidantaj velka#349;ultre #265;irka#365; la tablo de la doktoro, sen sufi#265;e da vivo en siaj animoj a#365; korpoj por iam ajn revigli#285;i, e#265; responde al la #349;anco denove rejuni#285;i. Ili eltrinkis la akvon kaj remetis surtablen siajn glasojn.

Efektive okazis preska#365; tuja pliboni#285;o en la aspekto de la kvaropo, ne malsame kiel tio kion estigintus glaso da malavara vino, kune kun subita brilo de #285;oja sunlumo heliganta samtempe iliajn viza#285;ojn. Saniga sufuzo aperis sur iliaj vangoj, anstata#365;ante la cindran palon ilin dotintan per tiel kadavra aspekto. Ili rigardis unu la alian, supozante ke magia potenco verfakte komencis glatigi la profundajn kaj mal#285;ojajn enskribojn kiujn Patro Tempo jam de tiom longe gravuris sur iliajn brovojn. Vidvino Vajkerlio rearan#285;is sian #265;apon, sin sentante denove preska#365; virino.

"Havigu al ni pli da tiu mirinda akvo!" ili kriis avide. "Ni estas pli junaj sed ni ankora#365; tro maljunas. Rapide! Havigu al ni pli!"

"Paciencon, paciencon!" diris D-ro Hejdegero, kiu sidis kontrolante la eksperimenton kun filozofia objektiveco. "Vi pasigis longan tempon maljuni#285;ante. Certe vi konsentu pasigi almena#365; duonhoron rejuni#285;ante. Tamen la akvo estas je via dispono."

Denove li plenigis iliajn glasojn je la junecolikvoro, el kiu sufi#265;a kvanto restis ankora#365; en la vazo por revenigi duonon el la maljunuloj de la urbo al la a#285;o de siaj genepoj. Dum la globetoj ankora#365; briletis surrande, la kvar gastoj de la doktoro ekkaptis siajn glasojn de sur la tablo kaj englutis seninterrompe la enhava#309;on. #264;u temis pri iluzio? E#265; dum la likva#309;o malsuprenfluis la#365; iliaj gor#285;oj #285;i #349;ajnis jam esti efektiviginta tutsistemajn #349;an#285;ojn. Iliaj okuloj klari#285;is kaj heli#285;is. Iliaj ar#285;entaj hararoj komencis rekolori#285;i. Ili #265;irka#365;sidis la tablon, tri meza#285;aj viroj kaj virino apena#365; trapasinta sian plenforman #265;eftempon.

"Mia kara vidvino, vi estas #265;arma!" ekkriis Kolonelo Kiligruo, kies okuloj fiksrigardis #349;ian viza#285;on dum la tieaj a#285;ombroj forfu#285;is same kiel malhelo el karmezina tagi#285;o.

La bela vidvino konsciis, pro jam longa sperto, ke la komplimentoj de Kolonelo Kiligruo ne #265;iam bazi#285;as sur sobra vero. Tial #349;i stari#285;is eksalte kaj alkuris la spegulon, ankora#365; timante renkonti en #285;i la malbelan viza#285;on de maljunulino. Intertempe la tri sinjoroj kondutis en maniero pruvanta ke Juneco-Fonto posedis ebriigajn kvalitojn; escepte, kompreneble, se ilia spirita gajeco estis nur malpeza kapturni#285;o ka#365;zita de la subita forigo de multjara a#285;premo. La menso de S-ro Gaskojno preferis la#365;#349;ajne pritrakti politikajn temojn: #265;u pasint-, nun- a#365; estonttempajn, ne facilis ekscii, #265;ar jam dum kvindek jaroj la samaj ideoj kaj frazoj la#365;modis. Foje li klake elparolis plengor#285;ajn frazojn pri patriotismo, nacia gloro kaj civitanaj rajtoj. Alifoje li murmuris dan#285;era#309;ojn, en ruza kaj priduba flustrado, tiel singarde ke e#265; lia propra konscienco apena#365; sukcesis kapti la sekreton. Ceterfoje li parolis kun zorge mezuritaj emfazoj kaj en profunde cedema tono, iom kvaza#365; imperiestra orelparo a#365;skultus liajn bonekvilibritajn frazerojn. Intertempe Kolonelo Kiligruo #265;anta#265;is #285;ojan botelkanton, sonigante sian glason samritme kun la refreno, dum lia rigardo vagadis en la direkto al la plenfigura persono de Vidvino Vajkerlio. Aliflanke de la tablo S-ro Medborno okupi#285;is pri matematika kalkulado strange intermiksita kun propono provizi Indonezion per glacio, jungante balenaron al polusaj glacimontoj.

Rilate al Vidvino Vajkerlio, #349;i staris #265;e la spegulo, riverencante kaj falsridetante anta#365; sia imago, #285;in salutante kiel amikinon kiun #349;i amis pli kare ol la tutan mondon. #348;i alproksimigis la viza#285;on #349;ovpoze apud la vitron, dezirante ekscii #265;u jam de longe memorata falto a#365; korvopieda#309;o verfakte malaperis. #348;i kontrolis #265;u la ne#285;a#309;o tiel nepre forfandi#285;is el sia hararo ke #349;i ekrajtos flanken#309;eti la antikvan #265;apon. Finfine, forturni#285;ante viglamove, #349;i alvenis iom dancpa#349;e la tablon.

"Mia kara multa#285;a doktoro," #349;i ekkriis, "bonvolu min provizi per plua glaso!"

"Certege, mia kara sinjorino, certege!" respondis la afabla doktoro. "Vidu, mi jam replenigis la glasojn."

Jen efektive staris la kvar glasoj, #285;isrande plenaj je tiu mirinda akvo, kies delikata #349;pruca#309;o, dum #285;i foreferveskis de sur la surfaco, aspektis kiel la tremanta briletado de diamantoj. La suno preska#365; finsubi#285;is pro kio la #265;ambro pli malheli#285;is ol iam. Sed milda lunaspekta grandiozo brilegis el la vazo kaj alfiksi#285;is egalpotence sur la kvar gastojn kaj la respektindan figuron de la doktoro. Sur altapogila, komplekse #265;izita, kverkoligna fotelo tiulasta sidis kun griza digno kiu ta#365;gintus al tiu sama Patro Tempo kies potencon neniu krom la nuna #265;eestantaro iam kontra#365;staris. E#265; dum ili trinkegis la trian glasplenon da Juneco-Fonto-akvo, preska#365; mirigis ilin la aspekto de lia mistera viza#285;o.

Tamen en la sekvinta momento #285;ojiga ekfluego da juna vivo trafluis kuglohaste iliajn vejnojn. Nun ili enestis la feli#265;an #265;eftempon de juneco. A#285;o, kun sia mizera sinsekvo da zorgoj, malfeli#265;oj kaj malsanoj, memori#285;is nur kiel #285;enega son#285;o el kiu ili #285;oje veki#285;is. La fre#349;a glaceo de la animo, tiel frue perdite, kaj sen kiu la alternaj scenoj de la mondo estintus nur galerio da pali#285;intaj pentra#309;oj, denove #309;etis sian sor#265;on sur iliajn #265;iujn eblecojn.

"Ni estas junaj! Junaj ni estas!" ili kriadis #285;ojege.

Juneco, same kiel maljuneco, forvisis la forte distingajn trajtojn de meza#285;o kaj samaspektigis ilin #265;iujn. Ili esti#285;is aro da gajaj junuloj, preska#365; frenezigitaj per la #285;ojega petolemo de siaj malmultaj jaroj. La plej rimarkinda rezulto de ilia gajeco estis ekemo primoki la feblecon kaj kadukecon de kiuj ili estis tiel lastatempe viktimoj. Ili ridis la#365;te pri siaj pasintmodaj vesta#309;oj: la lar#285;baskaj jakoj kaj klaphavaj ve#349;toj de la junaj viroj kaj la antikvaj #265;apo kaj robo de la flori#285;anta junulino. Unu el ili trairis la plankon lampa#349;e kiel podagra avo. Alia metis paron da okulvitroj rajdpoze sur la nazon kaj #349;ajnigis studegi la nigraliterajn pa#285;ojn de la magilibro. Tria sidi#285;is sur fotelon kaj penadis imiti la respektindan dignon de D-ro Hejdegero. Tiam #265;iuj ekkriis #285;ojege kaj #265;irka#365;saltadis en la #265;ambro. Vidvino Vajkerlio-se oni rajtas nomi vidvino tiel fre#349;aspektan fra#365;linon-alvenis saltetpa#349;e la se#285;on de la kuracisto, elmontrante kaprican #285;ojon sur sia rozkolora viza#285;o.

"Doktoro, kara maljuna animulo," #349;i ekkriis, "stari#285;u kaj dancu kun mi!" Tiam la kvar novjunuloj ekridis e#265; pli la#365;te, pensante kiel stranga figuro fari#285;os la kompatinda maljuna kuracisto, kundanconte.

"Bonvolu min pardoni," respondis la kuracisto malla#365;te. "Mi estas maljuna kaj re#365;mata kaj jam fini#285;is anta#365; multaj jaroj mia dancpova epoko. Sed iu ajn el tiuj gajaj junaj sinjoroj feli#265;i#285;os ekrajtonte danci kun tiel bela partnerino."

"Dancu kun mi, Klarino!" ekkriis Kolonelo Kiligruo.

"Ne, ne, estu mi #349;ia partnero!" respondis la#365;tvo#265;e S-ro Gaskojno.

"#348;i promesis edzini#285;i kun mi anta#365; kvindek jaroj!" kontra#365;kriegis S-ro Medborno.

#264;iuj kuni#285;is #265;irka#365; #349;i. Unu kapteprenis avide #349;iajn du manojn. Alia #265;irka#365;brakis unumane #349;ian talion. La tria plon#285;igis manon en la glaceajn buklojn amasi#285;intajn sub la vidvina #265;apo. Ru#285;i#285;ante, anhelante, luktante, ripro#265;etante, ridante, dum #349;ia varma spirado ventumis la#365;vice #265;iun viza#285;on ilian, #349;i strebis sin liberigi, tamen restis en ilia triobla #265;irka#365;brako. Neniam vidi#285;is pli vigla bildo pri junula rivaleco, kun sor#265;a beleco kiel venkopremio. Tiomalgra#365;e, pro stranga vidtrompado, ka#365;zita per la malhelo de la #265;ambro kaj la malnovtempaj vesta#309;oj kiujn ili da#365;re surportis, raporti#285;as ke en la spegulo reflekti#285;is la figuroj de tri maljunaj, grizharaj, velkintaj avoj konkurantaj ridindege por la magra malbeleco de #349;rumpinta avino.

Tamen ili estis junaj. Tion pruvis iliaj avidaj pasioj. Ardigite #285;is frenezi#285;o per la koketado de la knabino-vidvino kiu nek cedis nek malcedis siajn favorojn, la tri rivaloj komencis inter#349;an#285;i minacajn rigardojn. Sen liberigi la belan premiulinon, ili atakis feroce la kolon unu de la alia. Dum ili batalis tien kaj reen, la tablo renversi#285;is kaj la vazo rompi#285;is en mil pecetojn. La trezorvalora Juneco-Akvo fluis en brila likva#309;rubando trans la plankon, malsekigante la flugiletojn de papilio maljuni#285;inta en la malplii#285;o de somero kaj surteri#285;inta tie por morti. La insekto papiliumis malpeze tra la #265;ambro kaj sin komfortigetis sur la ne#285;koloran kapon de D-ro Hejdegero.

"Bonvolu, bonvolu, sinjoroj! Mi petu, S-rino Vajkerlio!" emfaze diris la kuracisto. "Mi devas kontra#365;protesti tiun tumulton."

Ili staris senmove kaj tremetis, #349;ajnante sperti la senton ke Griza Tempo ilin revokas el ilia sunbrila juneco por ilin rekonduki profundege en la malvarman kaj malhelan valon de multa#285;o. Ili rigardis D-ron Hejdegeron kiu sidis en sia tajlita fotelo, tenante en la mano la duonjarcentan rozon kiun li savis de inter la eroj de la rompi#285;inta vazo. Responde al lia mangesto, la kvar tumultintoj residi#285;is, kaj ege bonvole #265;ar, malgra#365; ilia juneco, iliaj #309;usaj violentaj penadoj ilin ege lacigis.

"La rozo de mia kompatinda Silvino!" ekkriis D-ro Hejdegero, tenante la floron sub la lumo de la sunsubi#285;aj nuboj. "#348;ajnas ke #285;i velkas denove."

Kaj tiel okazis. E#265; dum la kunvenintoj #285;in spektadis la rozo da#365;re #349;rumpis, #285;is fari#285;i tiel seka kaj rompebla kiel tiam kiam la kuracisto unue #285;in #309;etis en la vazon. #284;in skuante, li forfaligis la kelkajn akvoglobetojn alkro#265;i#285;intajn al ties petaloj.

"Mi amas #285;in tiel kare en tia kondi#265;o kiel en ties rosa fre#349;eco," li komentis, premante la velkintan rozon kontra#365; siajn velkintajn lipojn. Dum li parolis, la papilio falis tremetante de sur la ne#285;kolora kapo de la kuracisto #285;is la planko.

Liaj gastoj tremetis denove. Stranga malvarmo-#265;u korpa, #265;u spirita, ili malcertis-invadis ilin #265;iujn, iom post iom, kvaza#365; rampante. Ili sin rigardis unu la alian kaj fantaziis ke #265;iu efemera momento forbalaas unu el iliaj junecaj #265;armoj, postlasante profundi#285;antan falton tie kie anta#365;e estis nenia. #264;u temis pri iluzio? #264;u la #349;an#285;oj de ilia tuta vivtempo kunpremi#285;is en tiel mallongan tempospacon kaj #265;u ili nun sidis, denove kvar multa#285;uloj, kun sia maljuna amiko, D-ro Hejdegero?

"#264;u ni tiel balda#365;e denove maljuni#285;is?" ili ekkriis morne.

Kaj efektive, tia#309;o okazis. La Juneco-Akvo disponis virton e#265; pli efemeran ol tiun de vino. Foreferveskis la deliro kiun #285;i anta#365;e estigis. Jes ja, denove ili maljunis! Kun tremetanta impulso elmontranta #349;ian virinecon, la maljunulino kunigis anta#365;viza#285;e siajn senkarnajn manojn, dezirante ke la #265;erkokovrilo fermi#285;u super #285;i se maleblas ke #285;i ne plu restu bela.

"Jes, geamikoj! Denove vi maljunas," diris D-ro Hejdegero. "Kaj jen! la Juneco-Akvo el#265;erpi#285;as surgrunde. Tamen mi ne beda#365;ras #285;ian forpason. Se la fonto #349;prucegus anta#365; mia dompordo mem, mi ne klini#285;us por lavi miajn lipojn en #285;i. Ne, e#265; se ties deliro da#365;rus ne momentojn, sed jarojn. Tia estas la leciono kiun vi lernigis al mi!"

Sed la kvar geamikoj de la kuracisto nepre ne lernigis tian lecionon al si. Ili tuj elektis ekpilgrimadi al Florido kaj trinkadi tie-matene, tagmeze kaj nokte-Juneco-Fonto-akvon.


LA NIGRA VUALO DE LA PASTORO

La sakristiano staris sur la anta#365;pordo de Milfordo-kunvendomo, vigle provtiretante la sonoril#349;nuron. La multa#285;uloj de la vila#285;o alvenis klini#285;poze la#365; la strato. Brilviza#285;aj geknaboj kapriolis #285;oje apud siaj gepatroj a#365; imitis pli seriozan pa#349;ritmon, prikonsciante la dignon de siaj diman#265;aj vesta#309;oj. Neti#285;intaj fra#365;loj direktis la#365;flankajn rigardojn al la belaj fra#365;linoj, ekopiniante ke la diman#265;a sunlumo ilin beligas e#265; pli altagrade ol en dumsemajnaj labortagoj. Kiam la homamaso plejparte jam atingis la anta#365;pordon, la sakristiano komencis sonigi la sonorilon, fiksrigardante la pordon de Lia Pastora Mo#349;to Hupero. La unua ekvido pri la persono de la kleriko estus la signalo ke la sonorilo #265;esu funkcii.

"Sed kion bona Pastoro Hupero portas surviza#285;e?" ekkriis mirege la sakristiano.

#264;iuj a#365;dintoj tuj returni#285;is kaj ekvidis la personon de S-ro Hupero, alvenantan malrapidpa#349;e kaj mediteme en la direkto al la kunvendomo. Komunakorde #265;iuj ektremis, pli mirigite ol se fremda kleriko alvenus anoncante sian celon senpolvigi la kusenojn de la predikejo de S-ro Hupero.

"#264;u vi certas ke estas nia pastoro?" demandis al la sakristiano Bonulo Grejo.

"Sed certege estas bona S-ro Hupero," respondis la sakristiano. "Li estis inter#349;an#285;onta predikejojn kun Pastoro #348;uto de Vestburgo. Tamen hiera#365; Pastoro #348;uto sendis mesa#285;on al li pardonpetantan pri lia devo fari funebran predikon."

Eble #349;ajnas malgranda la ka#365;zo de tiom da mirego. S-ro Hupero, #285;entlemana viro de #265;irka#365; tridek jaroj, kvankam ankora#365; fra#365;lo, estis vestita kun deca klerika bonordo, kvaza#365; zorgema edzino amelintus lian kolumon kaj forbrosintus la semajnan polvon de sur lia diman#265;a kompleto. Lia aspekto elmontris ununuran mirinda#309;on. Volvite #265;irka#365; lia frunto kaj pendante anta#365; lia viza#285;o tiel malsupre ke lia spirado #285;in tremigis, nigra vualo ka#349;is la trajtojn de S-ro Hupero. Vidite de pli proksime, #285;i #349;ajnis konsisti el du krepfalda#309;oj entute kovrantaj lian viza#285;on krom la bu#349;o kaj la mentono sed ver#349;ajne ne interrompantaj lian vidkampon, nur malheligantaj sendube #265;iujn vivajn kaj senvivajn esta#309;ojn. Surportante anta#365;viza#285;e tiun mornan ombrilon, bona S-ro Hupero da#365;re anta#365;enpromenis, malrapid- kaj trankvilpa#349;e, iom klini#285;ante, rigardante la teron, same kiel okazas #265;e abstraktatemaj pensantoj, tamen afable kapsalutante tiujn pre#285;ejanojn siajn ankora#365; atendantajn sur la anta#365;kunvendoma #349;tuparo. Tiel forte miregis tiuj lastaj tamen ke apena#365; ili agnoskis la saluton.

"Mi ne sukcesas kredi ke la viza#285;o de bona S-ro Hupero ka#349;i#285;as malanta#365; tiu krepopeco," diris la sakristiano.

"Ne pla#265;as al mi la afero," murmuris maljunulino dum #349;i eniris lampa#349;e la kunvendomon. "Li sin aliigis, nur ka#349;inte la viza#285;on, en horora#309;on."

"Nia pastoro frenezi#285;is!" ekkriis Bonulo Grejo, lin postsekvante trans la sojlon.

Onidirado pri ia neklarigebla fenomeno jam anta#365;iris S-ron Huperon en la kunvendomon kaj estigis grandan movi#285;adon inter la pre#285;ejanoj. Nur malmultaj sukcesis da#365;re anta#365;enrigardi dum la ple#309;multo preferis turni la kapon pordodirekten. Multaj ekstari#285;is kaj returni#285;is duoncirkle. Pluraj knabetoj surgrimpis la se#285;ojn, tiam regrimpis malsupren kun horora bruego. Esti#285;is #285;enerala maltrankvilo, susurado de virinroboj kaj subse#285;a movado de virpiedoj, multe malakordante kun tiu silenta bonordo devanta akompani la eniron de la pastoro. Sed S-ro Hupero #349;ajnis ne rimarki la perturbi#285;on de siaj samreligianoj. Li eniris kun preska#365; sensona pa#349;o, klinetis la kapon al la amba#365;flankaj sidbenkoj, riverencis preterpasante sian plej a#285;an pre#285;ejanon, grizharan praavon sidantan sur meztraireja fotelo. Strange estis rimarki kiel malrapide tiu respektinda viro konsciis pri malkutima#309;o en la aspekto de sia pastoro. Li #349;ajnis ne partopreni plenkonscie la #285;eneralan miregon #285;is kiam S-ro Hupero la#365;grimpis la #349;tuparon kaj sin elmontris en la predikejo viza#285;-al-viza#285;e, krom pri la nigra vualo, kun sia pre#285;ejanaro. Tiun misteran emblemon li neniam fortiris. #284;i #349;anceli#285;is kun lia konstantritma spirado dum li la#365;tlegis la psalmon. #284;i pendigis sian malhelon inter li kaj la sankta pa#285;o dum li deklamis la elektitajn Bibliajn eltira#309;ojn. Dum li pre#285;is la vualo ku#349;is peze sur lia suprenlevita viza#285;o. #264;u li celis tiun ka#349;i anta#365; la timiga Esta#309;o kiun li alparolis?

Tiel forta estis la efekto estigita de tiu simpla krepopeco ke pli ol unu malsolidnerva virino devis eliri la kunvenejon. Eblas tamen ke la palviza#285;aj kultanoj estis preska#365; tiel timiga vida#309;o al la pastoro kiel la nigra vualo al ili.

S-ro Hupero konati#285;is kiel bona, sed ne energia, predikisto. Li entreprenis survojigi siajn pre#285;ejanojn #264;iel-direkten pere de mildaj konvinkaj influoj anstata#365; ilin alpeli tien pere de Sankta-Vortaj tondra#309;oj. La prediko kiun li nun deklamis distingi#285;is pro la samaj stilaj kaj manieraj trajtoj kiel la kutimaj ekzemploj de lia predikeja oratorado. Tamen estis io, #265;u en la sentemeco de la diskurso mem, #265;u en la imago de la a#365;skultantoj, kiu faris #285;in la plej potenca parolado kiun ili iam a#365;dis eliri la pastorajn lipojn. Tinkturetis #285;in, iom pli malhele ol kutime, la milda mal#285;ojo de la temperamento de S-ro Hupero. La temo pritraktis sekretan pekadon kaj tiujn malfeli#265;ajn misterojn kiujn ni ka#349;as al niaj plej proksimaj kaj plej karaj kunvivantoj kaj kiujn pla#265;as al ni ka#349;i al nia propra konscio, e#265; forgesante ke la #264;ioscianto scipovas ilin malkovri. Li kvaza#365; spirprovizis siajn vortojn per subtila potenco. #264;iu a#365;skultanto, la plej senkulpa knabino, la plej malmolkora viro, opiniis ke la predikanto alvenis ilin #349;telpa#349;e, malanta#365; sia terura vualo, kaj malkovris ilian hamstritan provizon da korpa a#365; mensa pekado. Multaj etendis surbruste siajn interfalditajn manojn. La dirado de S-ro Hupero ampleksis nenion teruran. Almena#365;, enestis #285;in nenia perforto. Tamen, reage al #265;iu vibrosono de lia mal#285;oja vo#265;o, la a#365;skultantoj ektremetis. Ilian miron akompanis senpeta patoso. Tiel forte la a#365;skultantoj sentis malkutiman econ ekaktivi#285;i en sia pastoro ke ili sopiris al ventospireto povonta flankenblovi la vualon, preska#365; kredante ke #265;i-malanta#365;e malkovri#285;os nekonata viza#285;o, kvankam formo, gesto kaj vo#265;o apartenas al S-ro Hupero.

Je la fino de la Di-servo la pre#285;ejanoj eliris haste kaj kun maldeca senordo, avide dezirante transsciigi sian #285;is tiam briditan miron, sentante malpezi#285;i siajn spiritojn en la tuja momento post kiam ili ne plu vidis la nigran vualon. Iuj kuni#285;is en malgrandaj cirkloj, sin premante unu kontra#365; la alian, samtempe ke kunkapi#285;e iliaj bu#349;oj vigle flustradis. Aliaj hejmeniris solapersone, envolvite en silenta meditado. Ceteraj parolis la#365;te, profanante la Sabatan tagon per pompa ridado. Kelkaj #349;ancelis siajn sa#285;emajn kapojn, sugestante apartan scipovon penetri la misteron. Unu-du el ili asertis ke nepre ne temas pri mistero sed pri la okuloj de S-ro Hupero, bezonantaj #349;irmilon pro malbona vidkapablo okazigita per la uzado de noktomeza lampo. Post iom da tempo elvenis anka#365; bona S-ro Hupero, malanta#365; sia pre#285;ejanaro. Turnante sian vualitan viza#285;on de unu grupo al alia, li elmontris ta#365;gan respekton al la grizharuloj, salutis la meza#285;ulojn kun bonkora digno kiel amiko kaj spirita gvidanto, agnoskis la junulojn kun miksa#309;o da a#365;toritato kaj amo, ku#349;igis la manojn sur la kapojn de la infanoj por ilin beni. Tiel li kutimis agi #265;iam en la Sabata tago. Strangaj kaj konsternitaj rigardoj rekompencis lian #285;entilecon. Neniu, kontra#365;e al pasintokaze, deziris sin honorigi kunpromenante #265;eflanke de la pastoro. Maljuna bienulo Sa#365;ndero, sendube pro hazarda memorpaneo, forgesis inviti S-ron Huperon al sia tablo kie anta#365;e la estimata kleriko kutimis beni la man#285;on preska#365; #265;iun diman#265;on ekde sia postenigo #265;e la pre#285;ejo. Li revenis tial al la pastordomo kie, malfermante la pordon, li turnis la kapon en la direkto al la pre#285;ejanoj, kiuj #265;iuj lin fiksrigardis. Mal#285;oja rideto briletis malklare de malanta#365; la vualo, flagretis #265;irka#365; lia bu#349;o, glimetis dum li malaperis.

"Kiel strange," diris virino, "ke simpla nigra vualo, samspeca kiel virina #265;apelvualo, povus sur la viza#285;o de S-ro Hupero fari#285;i tia terura#309;o!"

"Io certe malbonfartas en la menso de S-ro Hupero," asertis #349;ia edzo, la vila#285;a kuracisto. Sed la plej stranga trajto de la afero estas la efekto kiun estigas tiu kaprico e#265; #265;e seriozmensulo kiel mi. La nigra vualo, kvankam #285;i kovras nur la pastoran viza#285;on, trudas sian influon al lia tuta persono kaj fantomaspektigas lin de kapo al piedo. #264;u vi ne spertas la saman senton?"

"Verfakte, jes!" respondis la virino. "Kaj mi ja ne konsentus soli#285;i kun li inter#349;an#285;e de la tuta mondo. Mi scivolas #265;u li ne timas soli#285;i kun si mem?"

"Viroj foje tielas," diris #349;ia edzo.

La posttagmeza Di-servo okazis en similaj cirkonstancoj. Je ties fino sonorilo anoncis la funebran ceremonion de juna virino. La parencoj kaj amikoj jam kuni#285;is en la domo kaj la malpli intimaj konatoj staris disloke anta#365; la pordo, priparolante la bonajn kvalitojn de la mortinto, kiam interrompis ilian paroladon la apero de S-ro Hupero, da#365;re kovrata de sia nigra vualo, kiu tamen estis nun konvena emblemo. La kleriko enpa#349;is la #265;ambron kie elmontri#285;is la kadavro kaj anta#365;enklini#285;is super la #265;erko, dironte lastan adia#365;on al sia forpasinta pre#285;ejano. Dum li klini#285;is, la vualo pendis vertikallinie ekde lia frunto, rezulte de kio, se #349;iaj palpebroj ne jam #285;is#265;iameterne fermi#285;is, eble la morta fra#365;lino povintus vidi lian viza#285;on. #264;u S-ro Hupero anta#365;timis #349;ian rigardon kaj pro tio ekretenis hastamane la nigran vualon? Pre#285;ejanino spektinta la intervjuon inter mortinto kaj vivanto ne hezitis aserti ke, en la momento kiam la klerikaj trajtoj malkovri#285;is, la kadavro iom tremetis, susurigante la mortotukon kaj muslinan #265;apon, kvankam la viza#285;o konservis la trankvilon de la morto. Super#349;tica maljunulino estis la sola persono vidinta tiun fenomenon. Post la #265;erkovizito S-ro Hupero enpa#349;is la #265;ambron de la lamentantoj, kaj de tie aliris la #349;tuparsupron por tie eldiri la funebran pre#285;on. Tenervorta kaj korafekcia pre#285;o #285;i estis, plena je mal#285;ojo, tamen tiel saturite de #265;ielaj esperoj ke muziko de paradiza harpo, tan#285;ita far fingroj de mortintoj, #349;ajnis a#365;di#285;eti inter la plej malfeli#265;aj eldirtonoj de la pastoro. La a#365;skultantaro tremis, kvankam ili komprenis lin nur malklare kiam li pre#285;is ke ili kaj li mem kaj la tuta homaro estu pretaj, same kiel li certis ke la mortinta junulino jam pretis, por tiu timiga horo iun tagon forkaptonta la vualon de anta#365; iliaj viza#285;oj. La #265;erkoportantoj eliris pezpa#349;e kaj la lamentantoj postsekvis, mal#285;ojigante la tutan straton, mezvoje inter la anta#365;enirinta mortinto kaj S-ro Hupero, postveninta kun lia nigra vualo.

"Kial vi malanta#365;enrigardas?" diris promenanto al sia kunpromenanto.

"Mi fantaziis," #349;i respondis, "ke la pastoro kaj la animo de la fra#365;lino kuniras man-en-mane."

"Anka#365; mi, kaj en la sama momento," diris la alia.

Tiun nokton la plej belaspekta homparo de vila#285;o Milfordo estis geedzi#285;onta. Kvankam taksite kiel melankoliulo, S-ro Hupero estigis por tiaj okazoj serenan feli#265;on ofte instigantan simpatian rideton #265;e la kunfestantoj kiuj malaprobintus pli viglan #285;ojegon liaflankan. Nenia kvalito de lia karaktero pli alte amigis lin ol tiu. La gastaro atendis malpacience lian alvenon, esperante ke nun jam disipi#285;is la stranga miro amasigita #265;irka#365; li dum la tago. Ne rezultis tia#309;o tamen. Kiam S-ro Hupero alvenis la unua vida#309;o kiun ilia rigardo surfalis estis la sama, horora, nigra vualo jam anta#365;e des pli mal#285;ojiginta la funebran ceremonion kaj nun a#365;guranta por la geedzi#285;o nur malbonfarton. Tia estis #285;ia tuja efekto sur la gastojn ke #349;ajnis malheligi la lumon de la kandeloj nubo elruli#285;inta krepuskamaniere de malanta#365; la nigra krepo. La geedzi#285;paro ekstari#285;is anta#365; la pastoro. Sed la malvarmaj fingroj de la novedzino tremetis en la tremanta mano de la novedzo. Pro #349;ia mortaspekta palo la gastoj #265;irka#365;flustre hipotezis ke eliris sian tombon por edzini#285;i la fra#365;lino entombigita anta#365; kelkaj horoj. Se iam alia geedzi#285;rito tiel mornis, estis devige tiu fama ceremonio kies festosonorilo #349;an#285;i#285;is en mortoanoncilon. Post finevoluigi la ceremonion, S-ro Hupero lipenlevis glason da vino kaj vo#265;e deziris feli#265;on al la novgeedzoj kun sinsekvo da milde amuzaj eldira#309;oj devontaj heligi la mienojn de la gastoj, kvaza#365; per gajeta fajreja lumeto. En tiu momento, ekvidinte sian figuron en la spegulo, la pastoro sentis en sia spirito la saman hororon per kiu la nigra vualo jam superver#349;is #265;iujn aliajn gastojn. Lia korpo tremeta#265;is, liaj lipoj blanki#285;is, li terendisver#349;is la ankora#365; ne gustumitan vinon kaj forkuris en la malhelon. Anka#365; Tero surportis propran Nigran Vualon.

La sekvintan tagon la tuta vila#285;o Milfordo priparolis preska#365; nenion krom la nigra vualo de Pastoro Hupero. Tio, kaj la mistero ka#349;ata malanta#365; #285;i, disponigis diskutadtemon al konatoj renkonti#285;antaj sur la strato kaj al dommastrinoj interkla#265;antaj tra siaj malfermitaj fenestroj. #284;i estis la unua nova#309;o kiun la drinkejestro anoncis al siaj klientoj. La geknaboj pribabiladis #285;in survoje al la lernejo. Iu imitema impertinentuleto kovris la viza#285;on per malnova nigra naztuko kaj tiel timigis siajn kunludantojn ke li timigis anka#365; sin #285;is preska#365;a frenezi#285;o fontinta el lia #349;ercemeco.

Mirinde estis ke el #265;iuj kla#265;emuloj kaj malrespektemuloj de la paro#293;o neniu kura#285;is starigi al S-ro Hupero la simplan demandon, kial li tiel agas? Anta#365;e, kiam ajn esti#285;is inter la pre#285;ejanoj la plej eta okazo starigi tiajn demandojn, neniam konsilantoj mankis kaj neniam li malkonsentis konduti la#365; iliaj ju#285;oj. Se iam li eraretis, tio okazis pro tiel doloriga grado da malmemfido ke e#265; la plej mildavorta malaprobo lin igis konsideri la koncernan sengrava#309;on kiel krimon. Tamen, kvankam bone konante tiun komplezan debilecon, nenia aparta paro#293;ano elektis pritrakti la nigran vualon kiel temon por amika protestado. Estis sento de timego, nek malka#349;e agnoskita nek zorge ka#349;ita, kiu instigis #265;iun respondecigi #265;iun alian #285;is tiam kiam finfine necesis sendi al S-ro Hupero pre#285;ejan delegacion devigitan pridiskuti la misteron kun li anta#365; ol #285;i ekskandali#285;u. Neniam ambasadularo tiel malbone plenumis siajn devojn. La pastoro ilin akceptis kun amika #285;entileco, sed silenti#285;is post kiam ili sidi#285;is, lasante entute al siaj vizitantoj la #349;ar#285;on anonci sian gravan celon. La temo, ni rajtas supozi, sufi#265;e evidentis. Jen estis la nigra vualo #265;irka#365;iranta la frunton de S-ro Hupero kaj ka#349;anta #265;iun viza#285;trajton super lia trankvila bu#349;o sur kiu fojfoje ili sukcesis percepti la brileton de mal#285;oja rideto. Tamen la krepopeco, la#365; ilia imago, #349;ajnis anta#365;pendi lian koron, simbolo pri timiga sekreto inter li kaj ili. Se la vualo flanken#309;eti#285;us, eble ili #285;in priparolus libere, sed ne anta#365; tio. Tial ili sidis dum longa tempo, sen paroli, konfuzite, kaj forturni#285;ante maltrankvile el la perceptokampo de S-ro Hupero, kies okuloj #349;ajnis, la#365; ilia supozo, fiksi#285;i sur ili kun nevidebla rigardo. Finfine la deputitoj revenis embarasite #265;e siaj elektintoj, ju#285;ante la aferon tro grava por ke #285;in pritraktu reprezentantaro malpli altranga ol #265;iupre#285;eja konsilio, a#365; e#265; eble, la#365;bezone, #285;enerala sinodo.

Estis en la vila#285;o tamen unu persono kiun ne trafis la miro trudita al #265;iuj aliaj far la nigra vualo. Kiam la deputitoj revenis sen klarigo a#365; e#265; sen esti kura#285;inta peti klarigon, #349;i, kun la trankvila energio de sia karaktero, decidi#285;is forpeli la strangan nubon #349;ajnantan amasi#285;i #265;irka#365; S-ro Hupero en #265;iu momento pli malhele ol anta#365;e. Kiel lia promesita edzino #349;i rajtis ekscii kion ka#349;as la nigra vualo. Okaze de la unua vizito de la pastoro tial #349;i malfermis la temon kun senpera simpleco kiu plifaciligis la taskon kaj por li kaj por #349;i. Post kiam li sidi#285;is, #349;i fiksis sian rigardon konstante sur la vualon sed neniel perceptis en #285;i la timigan mal#285;ojon tiom miregigintan la pre#285;ejanaron. #284;i estis ordinara duobla krepfalda#309;o pendanta ekde lia frunto #285;is la bu#349;o kaj iom movi#285;anta la#365; lia spiradritmo.

"Ne," #349;i diris plenvo#265;e kaj ridetante, "enestas tiun krepopecon nenio terura, krom tio ke #285;i ka#349;as viza#285;on kiun #265;iam pla#265;as al mi rigardi. Venu, bonsinjoro, permesu ke la suno ekbrilu de malanta#365; la nubo. Unue, formetu vian nigran vualon. Tiam diru al mi kial vi #285;in surmetis."

La rideto de S-ro Hupero briletis malklare.

"Alvenos la horo," li diris, "kiam #265;iuj ni for#309;etos niajn vualojn. Bonvolu ne malaprobu, tre kara amikino, ke #285;is tiam mi da#365;re surportu tiun-#265;i krepopecon."

"Anka#365; viaj vortoj konsistigas misteron" respondis la juna fra#365;lino. "Almena#365; formetu la vualon de anta#365; ili."

"Elizabeto, tion mi faros," li diris, "#285;is la limo rajtigita de mia #309;uro. Eksciu, tial, ke #265;i-tiu vualo estas signo kaj simbolo, kaj estas mia devo #285;in surporti #265;iam, kaj en helo kaj en malhelo, kaj en soleco kaj anta#365; la rigardo de homamasoj, kaj kun fremduloj kaj kun konataj geamikoj. Nenia vivanta okulo vidos #285;in fortiri#285;i. Necesas ke tiu-#265;i morna #349;irmilo apartigu min disde la mondo. E#265; vi, Elizabeto, neniam rajtos eniri malanta#365; #285;i."

"Kiu malfeli#265;iga aflikto surfalis vin," #349;i petis serioze, "por ke vi tial #285;is #265;iam malheligu viajn okulojn?"

"Se #285;i estas simbolo pri lamentado," respondis S-ro Hupero, "mi havas, sendube same kiel la plejmulto el homoj, mal#285;ojojn sufi#265;e malhelajn por rajtigi ke nigra vualo reprezentu ilin."

"Sed kio okazos se la mondo ne konsentos kredi ke viaj mal#285;ojoj devenas el senkulpa fonto?" insistis Elizabeto. "Kvankam vi estas amata kaj respektata, povus esti#285;i oniflustra#309;oj proponantaj ke vi ka#349;as vian viza#285;on pro konscio pri sekreta pekado. Honore al via sankta posteno, forigu tian skandala#309;on!"

Siaj vangoj ru#285;i#285;is dum #349;i aludis la naturon de la onidira#309;oj jam #265;irka#365;irantaj en la vila#285;o. Sed la mildeco de S-ro Hupero ne lin forlasis. Li e#265; ridetis denove#285;i estis tiu sama malfeli#265;a rideto havanta #265;iam la aspekton de malklara lumbrileto elvenanta la malanta#365;vualan malhelon.

"Se mi ka#349;as la viza#285;on pro mal#285;ojo, estas sufi#265;a ka#365;zo," li respondis simplamaniere. "Kaj se mi #285;in ka#349;as pro sekreta peko, kiu homo ne povus agi same?"

Kaj per tiu milda sed nesuperebla obstino li rezistis al #265;iuj petegoj #349;iaj. Longan tempon Elizabeto sidis senparole. Dum kelkaj momentoj #349;i #349;ajnis perdi#285;i en meditado, konsiderante ver#349;ajne kiujn novajn rimedojn necesas utiligi por eltiri sian fian#265;on el tiel malhela fantazio kiu, se #285;i ne havis alian signifon, estis eble simptomo pri mensa malsano. Kvankam #349;i disponis pri pli stabila karaktero ol li, larmoj malsuprenruli#285;is la#365; #349;iaj vangoj. Sed subite, preska#365; tujege, nova sento anstata#365;is #349;ian mal#285;ojon. Dum #349;iaj okuloj fiksrigardis senpercepte la nigran vualon, eke, kiel krepusko pleniginta sen anta#365;anonco la aeron, #285;iaj teruroj #265;irka#365;falis #349;in. #348;i stari#285;is kaj sin postenigis, tremante, anta#365; li.

"Kaj tial #265;u finfine vi sentas tion?" li diris funebre.

#348;i respondis nenion sed kovris la okulojn permane kaj forturni#285;is por eliri la #265;ambron. Li anta#365;enhastis kaj mankaptis #349;ian brakon.

"Pacienci#285;u pri mi, Elizabeto!" li ekkriis arde. "Ne forlasu min, kvankam la#365;necese #265;i-tiu vualo nin apartigu tie-#265;i surtere. Estu mia kaj de nun anta#365;en estos nenia vualo sur mia viza#285;o, nenia malhelo inter niaj animoj! #284;i estas nur dumviva, ne dumeterneca vualo! Ho! vi neniel scias kiel soleca mi estas, kaj kiel timema, estante sola malanta#365; mia nigra vualo. Ne forlasu min por #265;iam en #265;i-tiu mizera malhelo!"

"Levu nur unu fojon la vualon kaj enrigardu mian viza#285;on," diris #349;i.

"Neniam! Tio ne povas okazi!" respondis S-ro Hupero.

"Tial adia#365;!" diris Elizabeto.

#348;i eligis sian brakon de sub lia alpreno kaj malrapide foriris, pa#365;zante #265;e la pordo por estigi ununuran, longan, tremantan rigardon #349;ajnantan preska#365; penetri la misteron de la nigra vualo. Sed, malgra#365; sia mal#285;ojo, S-ro Hupero ridetis, pensante ke, e#265; se la hororoj tiel ombre reflektataj de la vualo ne povis ne kontra#365;starigi en profunda malhelo du el la plej karemaj geamantoj, apartigis lin disde nepra feli#265;o nur materiala emblemo.

Ekde tiu momento neniu entreprenis forigi la nigran vualon de S-ro Hupero nek ekscii, per senpera peto, la sekreton la#365;supoze ka#349;atan de #285;i. Homoj pretendantaj superi popolajn anta#365;ju#285;ojn #285;in konsideris kiel nur unu el tiuj malkomunaj emoj ofte miksi#285;intaj inter la seriozaj agoj de viroj alie bonsencaj kaj ilin tinkturetintaj #265;iujn per sia aparta speco de frenezio. La popolamaso tamen ju#285;is S-ron Huperon preterripara #285;enanto. Li ne sukcesis promenadi la#365;strate kun iu ajn mensa trankvilo tiom li konsciis ke afablaj kaj timidaj homoj flankenturni#285;os por lin eviti dum alihumoraj homoj sin devigos sin #309;eti obstaklocele sur lian vojon. La malafableco de tiuj lastaj necesigis ke li rezignu pri sia kutima krepuskohora piedirado al la tombejo, #265;ar kiam li sin apogis penseme sur la enirpordegon, #265;iam de malanta#365; la tombo#349;tonoj viza#285;oj spione rigardetis lian nigran vualon. #264;irka#365;iris onidira#309;a fabla#309;o la#365; kiu alpelis lin tien la fiksrigardoj de la mortintoj. Mal#285;ojigis lin #285;isfunde de lia bonvola koro observi kiel la infanoj forfu#285;is anta#365; lia alveno, interrompante siajn plej gajajn ludojn e#265; kiam lia melankolia figuro ekvidi#285;is ankora#365; fordistance. Ilia instinkta timego sentigis al li pli forte ol iu ajn alia kialo tion ke prelernatura hororo interteksi#285;is kun la fadenoj de la nigra krepo. Verdire, la#365; #285;enerala publika raportado, lia propra antipatio pri la vualo estis tiel granda ke li neniam volonte pasis anta#365; spegulo nek klini#285;is por trinki el trankvilsurfaca fonto por ke en ties paca sino li ne sin ektimigu. Tia konduto kredindigis la flustradira#309;ojn la#365; kiuj la konscienco de S-ro Hupero lin torturas pro iu granda krimo tro horora por ke li entute ka#349;u #285;in a#365; #285;in aludu alie ol malklare. Tial, de malanta#365; la nigra vualo, nubo ruli#285;is en la helan sunbrilon, dubasenca#309;o pri peko a#365; mal#285;ojo kiu #265;irka#365;volvis la kompatindan pastoron kaj malhelpis ke amo a#365; kompato iam lin atingu. Oni diris ke fantomo kaj demono kunagis kun li tie. Kun internaj tremegoj kaj eksteraj teruroj li piediradis seninterrompe en #285;ia ombro, palpser#265;ante malhele en sia animo a#365; spektante ekster si tra tiu perilo kiu mal#285;ojigis la tutan mondon. E#265; la senle#285;a vento, la#365; onikredado, respektis lian timigan sekreton kaj neniam flankenblovetis la vualon. Tamen bonhomo S-ro Hupero da#365;re ridetis malfeli#265;e al la palaj viza#285;oj de la mondeca homamaso dum li preterpasis.

Inter #265;iuj siaj malbonaj influoj, la nigra vualo estigis tiun solan bonan rezulton: #285;i faris el ties portanto ege efika pastoro. Pere de sia mistera emblemo-#265;ar ne estis alia #349;ajna ka#365;zo-li fari#285;is ege potenca viro super animoj angorantaj pro peko. Liaj konvertitoj #265;iam lin estimis kun aparta timego sia, afirmante, kvankam nur figure, ke, anta#365; ol li kondukis ilin al #265;iela lumo ili eniris #265;e li malanta#365; la nigra vualo. Efektive, #285;ia malhelo scipovigis lin kompati #265;iujn senlumajn tendencojn. Morantaj pekintoj alvokis la#365;tvo#265;e S-ron Huperon kaj malkonsentis finspiradi #285;is kiam li alvenis, malgra#365; tio ke kiam li anta#365;enklini#285;is por flustri konsola#309;ojn, ili ektremegis pro la vualita viza#285;o tiel intime alproksimi#285;inta ilian. Tiaj estis la teruroj de la nigra vualo e#265; kiam la morto nudigis lian viza#285;on. Havante nur la malutilan celon rigardi lian figuron, #265;ar estis malpermisite ekvidi lian viza#285;on, fremduloj voja#285;is longajn distancojn por partopreni en la Di-servoj de la pre#285;ejo. Sed multaj ne sukcesis forlasi la kunvendomon sen anta#365;e ektremegi! Foje, dum la estrado de Guberniestro Bel#265;ero, la instancoj invitis S-ron Huperon deklami la elektopredikon. Kovrite de sia nigra vualo, li staris anta#365; la #265;efadministristo, la konsilio, kaj la reprezentantoj kaj estigis tiel profundan efekton ke poste la le#285;proponojn de tiu jaro karakterizis la tuta mal#285;ojo kaj la plena pieco de nia plej frua prapatra rego.

Tiumaniere S-ro Hupero pasigis longan vivon; senripro#265;a pri siaj eksteraj agoj, tamen envolvita en mornaj suspektoj; afabla kaj amema, tamen ne amata kaj iom timata; homo staranta aparte disde aliaj homoj, evitata kiam tiuj estas bonsanaj kaj feli#265;aj, sed #265;iam alvokata por tiujn helpi en horoj de morta angoro. Dum la jaroj da#365;re forpasis, fatigante siajn ne#285;ojn sur lian zibelkoloran vualon, li akiris kromnomon inter #265;iuj Nov-Angliaj pre#285;ejoj kiuj komunakorde lin nomumis Patro Hupero. Preska#365; #265;iuj komencepokaj pre#285;ejanoj liaj, estante jam meza#285;aj kiam li alvenis, nun delonge forpasis, forbalaite okaze de funebraj ceremonioj siaj. Unuan pre#285;ejanaron li havis en la pre#285;ejo, duan pli homabundan en la pre#285;eja tombejo. Kaj nun, laborinte tiel malfruhore en la vesperon de sia vivo, kaj plenuminte sian laboron tiel altkvalite, bona Patro Hupero nun ekrajtis mallaci#285;i.

Pluraj homoj videblis en la ombrita kandellumo de la morto#265;ambro de la maljuna kleriko. Samsangajn parencojn li ne havis. Tamen #265;eestis la eventon la dece serioza, kvankam senemocia, kuracisto, dezirante nur mildigi la lastajn dolorojn de la paciento kiun li ne scipovis savi. Anka#365; spektadis la scenon la diakonoj kaj ceteraj eminente piaj anoj de la pre#285;ejo. Aldone videblis Lia Pastora Sinjora Mo#349;to Klarko, de Okcident-Vila#285;o, juna kaj fervora religiulo haste alrajdinte tien por pre#285;i apud la lito de la moranta predikisto. Partoprenis en la afero anka#365; la flegistino, nenia komerce dungita servanto pri morto, sed virino kies trankvila kareco jam de longe da#365;ris en sekreteco, en soleco, meze de la malvarmo de multa#285;o, kaj ne pereus e#265; en la mortohoro. Kiu ajn alia? Elizabeto! Kaj tie ku#349;is sur la mortokuseno la jararblanka kapo de bona Patro Hupero, kun la nigra vualo ankora#365; volvita #265;irka#365; lia frunto kaj etendi#285;anta malsupren sur lia viza#285;o, kie #285;in movetis #265;iu la#365;vice pli malfacila anhelo de lia febla spirado. Dum lia tuta vivo tiu krepopeco pendis inter li kaj la mondo. #284;i lin apartigis disde feli#265;iga frateco kaj virina amo kaj lin retenis en tiu plej mal#285;oja el #265;iuj malliberejoj, lia propra koro. Kaj ankora#365; #285;i ku#349;is sur lia viza#285;o, kvaza#365; por pliprofundigi la malhelon de lia senluma #265;ambro kaj lin ombradi kontra#365; la sunbrilo de eterneco.

Ekde iom de tempo lia menso konfuzi#285;is, #349;vebante dubeme inter pasinteco kaj nuntempo kaj, intervale, anta#365;enpa#349;etante, kvaza#365; anticipe, en la malklarecon de la venonta mondo. Okazis febraj krizoj lin #309;etantaj de flanko al flanko kaj eroziantaj la malmulton da forto restanta al li. Sed en siaj plej konvulsiaj baraktoj, kaj en la plej fantaziaj kapricoj de sia intelekto, kiam nenia alia pensado konservis sian sobran influon, li da#365;re kaj ege priatentis la nigran vualon por ke #285;i ne flankenglitu. E#265; se lia mistifikita animo povintus forgesi, apud lia kuseno sidis fidela virino kiu konsentintus rekovri, kun forturnita rigardo, tiun multa#285;an viza#285;on lastan fojon viditan de #349;i en la beleco de plenvireco. Finfine la mortofrapita maljunulo ku#349;is trankvile en la torporo de mensa kaj korpa ellaci#285;o, kun neperceptebla pulsobatado kaj spirado kiu ade malforti#285;is escepte kiam longa, profunda kaj malkonstanta enspiro #349;ajnis anta#365;anonci la forflugon de lia spirito.

La pastoro de Okcident-Vila#285;o alproksimi#285;is la litrandon.

"Estimata Patro Hupero," li diris, "alvenas la momento de via ekliberi#285;o. #264;u vi pretas por la formeto de la vualo kiu apartigas tempon disde eterneco?"

Patro Hupero respondis unue nur per febla kapmovi#285;o. Tiam, eble timante ke oni malcertu pri lia voldira#309;o, li penadis paroli.

"Jes ja," li diris en malfortaj akcentoj, "mia laca animo atendas pacience ke tiu vualo estu forlevita."

"Kaj #265;u decas," reparolis Pastoro Klarko, "ke viro tiel pre#285;ema, tiel senkulpe ekzempla, sanktaga kaj sanktapensa la#365; la ju#285;kapablo de ordinaraj homoj, #265;u decas ke pre#285;eja patro postlasu sur sia memoro ombron #349;ajnantan nigrigi tiel puran vivon? Mi petegas, kara estimata frato mia, ne permesu okazi tion. Bonvolu lasi vian triumfan aspekton #285;ojigi nin dum vi iras al via rekompenco. Anta#365; ol suprenlevi#285;u la eterneco-vualo, lasu min flanken#309;eti de sur via viza#285;o tiun nigran surteran vualon!"

Kaj tiel parolinte, Pastoro Sinjoro Klarko anta#365;enklini#285;is por malka#349;i la misteron de tiom da jaroj. Tamen, aplikante subitan energion mirigantan #265;iujn spektantojn, Patro Hupero eligis la manojn fulmrapide de sub la littukoj kaj premis ilin forte sur la nigran vualon, pretega lukti se la pastoro de Okcidenta-Vila#285;o bonvolus kontra#365;stari moranton.

"Neniam!" ekkriis la vualita kleriko. "Surtere, neniam!"

"Malhela maljunulo," responde ekkriis la timigita pastoro, "#349;ar#285;ite per kiu horora peko via animo nun supreniras al sia finju#285;o?"

La spirado de Patro Hupero ekpulsegis. #284;i klakadegis en lia gor#285;o. Per titana klopodo tamen, anta#365;en#349;ovante la manojn grandageste, li kaptoprenis la vivon, retenis #285;in #285;is povi paroli. Li e#265; eksidi#285;is rektaspine sur la lito kaj tie restis en la #265;irka#365;antaj brakoj de la morto, dum la nigra vualo malsuprenpendis, terura en tiu lasta momento, meze de la kunigitaj hororoj de lia kompleta vivotempo. Tamen la febla, mal#285;oja rideto, jam anta#365;e tiel ofte vidite tie, #349;ajnis nun ekbrileti el sia malklareco kaj lanti sur la lipoj de Patro Hupero.

"Kial vi tremas nur anta#365; mi?" li ekkriis, turnante la vualitan viza#285;on la#365; la cirklo da palviza#285;aj spektantoj. "Tremu anka#365; unu anta#365; la alia! #264;u viroj evitis min kaj virinoj min malkompatis kaj infanoj kriegis kaj forfu#285;is nur pro mia nigra vualo? Kio, se ne la mistero kiun #285;i malklare simbolas, tiel hororigis tiun krepopecon? Kiam la amiko malkovros sian plej internan koron al sia amiko; la amanto al sia plej kara amantino; kiam la homaro ne vane forka#365;ros anta#365; la rigardo de sia Kreinto, abomeninde hamstriante la sekreton de sia peko; tiam taksu min monstro pro la simbolo sub kiu mi vivis kaj mortas. Mi #265;irka#365;rigardas kaj jen! sur #265;iu viza#285;o estas Nigra Vualo!"

Dum liaj a#365;skultantoj forka#365;ris unu disde la alia pro reciproka timego, Patro Hupero falis malanta#365;en sur sian kusenon, vualita kadavro sur kies lipoj lantis febla rideto. Ili ku#349;igis lin, ankora#365; vualitan, en lian #265;erkon kaj lin alportis, vualitan kadavron, al la tombejo. Jam de multaj jaroj herbo kreskas kaj velkas sur tiu tombo. Musko superkreskas la tombo#349;tonon, la viza#285;o de S-ro Hupero jam de longa tempo estas polvo. Sed da#365;re hororigas la pensado ke #285;i polvi#285;is sub la Nigra Vualo.


JUNA BONULO BRA#364;NO

Juna Bonulo Bra#365;no eldomi#285;is en la straton de vila#285;o Salemo #265;irka#365; la krepuska horo. Tamen li pa#365;zis, post transiri la sojlon, kaj turnis la kapon malanta#365;en por inter#349;an#285;i #285;isrevidan kison kun sia juna edzino. Kaj Fidulino, kiel tiulasta ta#365;ge nomi#285;is, eligis sian belan kapon en la straton, lasante la venton ludi en la rozkoloraj rubandoj de #349;ia #265;apo dum #349;i alvokis Bonulon Bra#365;non.

"Karega karulo," #349;i flustris, malla#365;te kaj iom mal#285;oje, kiam #349;iaj lipoj alproksimi#285;is lian orelon, "mi petegas ke vi prokrastu vian voja#285;on #285;is la levi#285;o de la suno kaj dormu hodia#365;nokte en via propra lito. Virinon solan tiel #285;enas son#285;oj kaj pensadoj ke foje #349;i timas e#265; sin. Bonvolu lanti kun mi #265;i-nokte, kara edzo, el #265;iuj noktoj de la jaro."

"Mia amo kaj mia fido," respondis juna Bonulo Bra#365;no, "el #265;iuj noktoj de la jaro #265;i-tiun nokton mi devas lanti for de vi. Mian voja#285;on, kiel vi #285;in nomas, foriran kaj revenan, mi devas plenumi inter la nuna horo kaj la sunlevi#285;o. Ho, mia dol#265;a, bela edzino de nur tri monatoj, #265;u vi povas jam dubi pri mi?"

"Tial Dio benu vin!" diris Fidulino kun la rozkoloraj rubandoj. "Kaj vi trovu #265;ion en bonfarta stato kiam vi revenos!"

"Tiel estu!" ekkriis Bonulo Bra#365;no. "Recitu viajn pre#285;ojn, kara Fidulino, kaj enliti#285;u je la krepusko. Tiel nenia #285;eno vin atingos."

Tial ili disaparti#285;is kaj la junulo sekvis sian vojon #285;is kiam, preta #265;irka#365;iri la angulon de la kunvendomo, li rigardis malanta#365;en kaj vidis la kapon de Fidulino, lin da#365;re postspektanta kun mal#285;oja mieno, malgra#365; la rozkoloraj rubandoj.

"Kompatinda Fidulineto," li pensis, #265;ar lia koro suferis. "Kia mizerulo mi estas, postlasante #349;in por entrepreni tian taskon! Aldone, #349;i parolas pri son#285;oj. #348;ajnis al mi, dum #349;i parolis, ke #285;eno elmontri#285;is en #349;ia viza#285;o, kvaza#365; son#285;o jam avertis #349;in pri kiuspeca laboro mi devas plenumi #265;i-nokte. Sed ne, ne. Mortigus #349;in ekpensi pri tio. Nu, #349;i estas benita surtera an#285;elino kaj post tiu-#265;i ununura nokto mi alkro#265;i#285;os al #349;iaj jupoj kaj #349;in postsekvos #285;is Paradizo."

Farinte tiun bonegan promeson pri la estonteco, Bonulo Bra#365;no kredis rajti pli rapide aliri sian nunan malican celon. Li la#365;iris mornan vojeton malheligatan de la plej mal#285;ojigaj arboj de la arbaro kiuj apena#365; aparti#285;is por lasi eniri la mallar#285;an vojeton kaj tiam tuj poste refermi#285;is. #264;io estis kiel eble plej soleca. Kaj #265;iam enestas tian solecon tiu strangeco: ke la voja#285;anto malcertas kiu povas ka#365;ri en ka#349;ejo malanta#365; la sennombraj trunkoj a#365; inter la dikaj superpendantaj bran#265;oj. Tial eblas ke, estigante solecajn pa#349;ojn, la voja#285;anto povas tamen trapasi nevidatan homamason.

"Eble diabla Indiano staras en posteno malanta#365; #265;iu arbo," diris al si Bonulo Bra#365;no. Kaj li rigardetis timeme malanta#365;en, aldondirante: "Kion mi faru se la diablo mem starus #265;e mia kubuto?"

Dum lia kapo malanta#365;en turni#285;is li preterpasis vojokurbi#285;on. Kiam li rigardis denove anta#365;en li ekvidis virfiguron, surportantan seriozan kaj decan vesta#309;aron, sidantan #265;ebaze de maljuna arbo. La viro stari#285;is en la momento de la alveno de Bonulo Bra#365;no kaj anta#365;enpromenis apud li.

"Vi malfruas, Bonulo Bra#365;no," li diris. "La horlo#285;o de malnova Sud-Pre#285;ejo jam sonoradis dum mi trairis Bostonon kaj tio okazis anta#365; dek kvin plenaj minutoj."

"Fidulino iom retenis min," respondis la juna viro kun vo#265;o kiu tremetis pro la subita, kvankam ne entute neatendita, apero de lia kuniranto.

Krepusko nun regis profunde la arbaron kaj plej profunde tiun parton tra kiu voja#285;is la du homoj. La#365; #265;iuj videblaj indicoj la dua voja#285;anto estis eble kvindekjara, apartenis #349;ajne al la sama socia rango kiel Bonulo Bra#365;no, e#265; multe similis lin, kvankam eble pli pri mieno ol pri viza#285;a strukturo. Malgra#365; tio, observanto povintus supozi ilin patro kaj filo. Tamen, kvankam la pli a#285;a vesti#285;is tiel simple kiel la pli juna, kaj kondutis tiel simple, li havis nepriskribeblan aspekton de mondokonanto ne devanta embarasi#285;i #265;e la man#285;tablo de la provincestro a#365; la kortego de Re#285;o Vilhelmo, se liaj aferoj lin tien alvenigus. La sola elstara#309;o de lia persono rajtanta nomi#285;i mirinda estis promenadbastono aspektanta kiel granda nigra serpento tiel strange fabrikita ke #285;i #349;ajnis preska#365; tordi#285;i kaj movi#285;eti kiel serpento vivanta. Kompreneble, tia#309;o povintus esti okula trompa#309;o estigita helpe de la malcerta lumo.

"Venu, Bonulo Bra#365;no," kriis lia kunvoja#285;anto. "Tio estas ege malhasta iradritmo por la komenca etapo de nia ekskurso. Alprenu mian bastonon se vi tiel balda#365;e laci#285;as."

"Amiko," diris la alia, anstata#365;ante sian malrapidan promenritmon per nepra halto, "plenuminte mian pakton per nia #265;i-tiea renkonti#285;o, mi nun celas reveni al mia devenpunkto. Mi spertas skrupulojn pri la koncerna afero."

"#264;u vi tiel diras?" respondis la serpentbastonulo, ridetante apartaflanke. "Ni iom anta#365;enpromenu tamen, kunrezonante dum la irado. Kaj se mi ne sukcesos vin konvinki, vi rajtos hejmenreveni. Ni ne ankora#365; penetris multan distancon en la arbaron."

"Tro multan! Tro multan!" proklamis la bonulo, senkonscie ekpromenante. "Mia patro neniam eniris la arbaron por plenumi tian taskon nek lia patro anta#365; li. Ni estis kaj restas raso de honestaj homoj kaj bonaj Kristanoj ekde la tagoj de la martiroj. Kaj #265;u mi estu la unua el Familio-Bra#365;no iam la#365;irinta #265;i-tiun vojon kun…?"

"Kun tia kompanio, #265;u vi volas diri?" diris la pli a#285;a, interpretante la pa#365;zon de la pli juna. "Bone dirite, Bonulo Bra#365;no! Mi konis vian familion tiel bone kiel iun ajn el la Puritanoj, kaj tio ne estas malmulte por diri. Mi helpis vian avon, la konstablon, kiam li vipbate anta#365;enpelis la Kvakerinon tiel hastapa#349;e tra la stratoj de Salemo. Kaj estis mi kiu havigis al via patro pe#265;pin-tuberon, ekbruligitan #265;e mia propra fajrejo, por incendii Indianan vila#285;on okaze de Re#285;o-Filipo-Milito. Amba#365; estis bonaj amikoj miaj kaj multajn pla#265;ajn promenadojn ni kunfaris la#365;longe de #265;i-tiu vojeto kaj hejmenrevenis post noktomezo. Pla#265;us al mi amiki#285;i kun vi por honori ilin."

"Se tio okazis konforme al via raporta#309;o," respondis Bonulo Bra#365;no, "mi miras ke ili neniam priparolis tiujn aferojn. A#365; tute kontra#365;e, mi malmiras pri tio, konsciante ke la plej minimuma tiutema onidira#309;o ilin forpelintus el Nov-Anglio. Ni estas pre#285;ema gento kaj, aldone, bonfarema, kaj toleras nenian tiuspecan fiecon."

"#264;u fieco, #265;u ne," diris la voja#285;anto kun la tordita promenbastono, "mi bone konatas tie-#265;i en Nov-Anglio. La diakonoj de multaj pre#285;ejoj trinkis kun mi la komunian vinon. La altranguloj de diversaj urboj min nomumis sia estro. La plejmulto el la anoj de Granda kaj #284;enerala Tribunaloj apogas solide miajn celojn. La provincestro kaj mi, anka#365;-sed tiuj estas registaraj sekretoj."

"#264;u tia#309;o povas esti?" kriegis Bonulo Bra#365;no, fiksrigardante kun miro sian sen#285;enan kunulon. "Malgra#365; tio, mi #285;uas nenian rilaton kun la provincestro nek kun la konsilio. Tiuj havas proprajn kondutmanierojn kiuj neniel estas reguloj por simpla kultivisto kiel mi. Sed se mi da#365;re promenus kun vi, kiel mi povus toleri la rigardon de tiu bona maljunulo, nia pastoro, de vila#285;o Salemo? Ho, lia vo#265;o tremegigus min kaj prediktage kaj prelegtage."

#284;is tiam la pli a#285;a vojaganto a#365;skultis kun deca seriozo sed nun eksplodridegis, senbride, tordi#285;ante tiel perforte ke lia serpentaspekta bastono #349;ajnis tordi#285;i kompate.

"Ho, ho, ho!" li kriegis foje kaj refoje. Tiam, sin ekreginte: "Nu, Bonulo Bra#365;no, da#365;rigu, da#365;rigu. Tamen bonvolu ne mortigi min pro ridado."

"Nu, por tuj finfermi la aferon," diris Bonulo Bra#365;no, iomege urtikite, "ni konsideru mian edzinon, Fidulinon. Tio rompus #349;ian karan koreton kaj anta#365; ka#365;zi tion mi preferus rompi la mian."

"Nu, se tio estu la kazo," respondis la alia, "jes ja, eksekvu #265;iarimede propran irvojon, Bonulo Bra#365;no. E#265; inter#349;an#285;e kontra#365; dudek maljunulinoj kiel tiu lampa#349;anta anta#365; ni, mi ne konsentus ke Fidulino spertu iun ajn #285;enon."

Dum li parolis, perbastone li indikis sur la vojeto inan figuron kiun Bonulo Bra#365;no rekonis kiel ege pian kaj modelan sinjorinon lernigintan al li dum lia knabeco lian katekismon kaj restantan ankora#365; lia morala kaj spirita konsilanto kune kun la pastoro kaj Diakono Gukino.

"Vere mirindege estas ke Gudino Klojso iradas tiel foren en la sova#285;ejon dumnokte," li diris. "Sed kun via permeso, amiko, mi sekvu #265;irka#365;irantan flankvojeton tra la arbaro #285;is preteriri tiun Kristanan virinon. Ne konante vin, #349;i povus eble demandi al mi kun kiu mi voja#285;as kaj kien mi iras."

"Tiel estu," konsentis lia kunvoja#285;anto. "Vi #265;irka#365;iru traarbare dum mi restu survojete."

Respondkondute, la junulo flankenturni#285;is sen #265;esi rigardi tamen sian kunulon kiu anta#365;eniris malla#365;tpa#349;e la#365; la vojeto #285;is ekesti nur bastonlongan distancon for de la maljunulino. #348;i, intertempe, la#365;iris sian vojon kiel eble plej bone kun malkutima rapideco por tiel alta#285;a virino, murmurante malklarajn vortojn-pre#285;on, eble-dum la irado. La voja#285;anto etendis sian bastonon kaj tu#349;is #349;ian velkintan kolon per la serpentaspekta ekstrema#309;o de la promenhelpilo.

"La diablo!" ekkriegis la pia maljunulino.

"Tial Gudino Klojso rekonas sian malnovan amikon, #265;u?" observis la voja#285;anto, #349;in alfrontante kaj sin apogante sur sian tordi#285;antan bastonon.

"Ho, la#365; la suma vero! #264;u povas esta via Mo#349;to?" kriis la bonvirino. "Jes ja, verfakte estas vi, kaj la preciza imago de mia anta#365;a amiko, Bonulo Bra#365;no, avo de la stulta hodia#365;a samnomulo. Sed #265;u via Mo#349;to bonvolas tion kredi? Mia balailbastono strange malaperis, #349;telprenite, la#365; mia suspekto, far tiu penduminda sor#265;istino, Gudino Korjo. Kaj, aldone, la afero okazis kiam mi jam estis sanktoleita per apisuko, kvinfolia#309;o kaj akonito."

"Intermiksitaj kun bonega tritiko kaj graso de novnaski#285;inta bebo," diris la esta#309;o havanta la formon de avo Bonulo Bra#365;no.

"Ho, via Mo#349;to konas la recepton," kriis la maljunulino, gakante la#365;te. "Tial, kiel mi diris, estante preta por la kunveno kaj havante nenian #265;evalon por rajdi, mi decidi#285;is piediri #265;ar, la#365;raporte, hodia#365;nokte ni akceptos en la komunumon bonan junulon. Sed nun via Mo#349;to bonvolu disponigi min pri via brako kaj ni amba#365; alvenos tien fulmrapide."

"Tia#309;o ne povas okazi," respondis #349;ia amiko. "Mi ne rajtas disponi vin pri mia brako. Sed jen alprenu mian bastonon, se vi deziras."

Tiel parolinte, li malsupren#309;etis #285;in anta#365; #349;iaj piedoj kie, povas esti, #285;i ekanimi#285;is, estante unu el la bastonoj kiujn ties posedanto anta#365;e pruntedonis al la Egiptaj magoj. Pri tiu fakto tamen Bonulo Bra#365;no neniel konsciis. Post kiam li tuj #265;ielenrigardis pro mirego kaj tiam denove terenrigardis, li vidis nek Gudinon Klojson nek la serpentobastonon, anstata#365;e tiun ununuran kunvoja#285;anton kiu lin atendis tre trankvile, kvaza#365; okazintus nenio.

"Tiu maljunulino lernigis al mi mian katekismon," diris la junulo kaj lia simpla eldira#309;o entenis mondon da signifo.

Ili da#365;re anta#365;eniris dum la pli a#285;a voja#285;anto ur#285;is sian kuniranton pa#349;adi hastaritme kaj persiste sekvi la vojon, diskursante tiel ta#365;ge ke liaj argumentoj #349;ajnis ekfonti el la sino de la a#365;skultanto anstata#365; el la bu#349;o de la diskursanto. Dum ili promenis, li plukis acerbran#265;on, celante #285;in utiligi kiel apogbastonon, kaj komencis #285;in senigi je ties subbran#265;oj kiuj estis malsekaj pro vespera roso. En la momento mem kiam liaj fingroj ilin tu#349;is, ili velkis strange kaj seki#285;is kvaza#365; post semajnda#365;ra sunbrilado. Tial la paro anta#365;eniris je bona libera pa#349;ritmo kiam subite, en morna vojokava#309;o, Bonulo Bra#365;no sidi#285;is sur arbostumpon kaj malkonsentis da#365;re progresi.

"Amiko," li diris obstine, "mi jam decidi#285;is. Pluan pa#349;on mi ne iros nome de tiu tasko. #264;u gravu al mi ke mizera maljunulino elektu iri #265;e la diablo kiam mi anta#365;e supozis ke #349;i preferos #265;ieleniri? #264;u tio rajtigas min forlasi mian karan Fidulinon kaj postsekvi la maljunulinon?"

"Vi ju#285;os la aferon pli klare poste," diris trankvile lia konato. "Sidu tie-#265;i kaj vin iom mallacigu dum kelkaj momentoj. Kiam vi ekvolos denove promenadi, jen mia bastono por faciligi vian iradon."

Sen pluaj vortoj li trans#309;etis al sia kuniranto la aceran bastonon kaj tuj malaperis kvaza#365; fantomi#285;inte en la pliprofundi#285;anta malhelo. La juna viro sidis kelkajn momentojn apud la vojo, sin multe apla#365;dante, anta#365;pensante pri la nuna eblo renkonti la pastoron purkonscience okaze de sia matena promenado kaj ne devi timi la rigardon de estimata maljuna Diakono Gukino. Kaj pri la trankvila dormado kiun li nun spertus en tiu sama nokto kiun #309;us anta#365;e li celintis pasigi tial malvirte, sed kiun li nun pasigus tiel pure kaj dol#265;e en la brakoj de Fidulino! Inter tiuj pla#265;aj kaj la#365;dindaj meditadoj Bonulo Bra#365;no a#365;dis la hufbatojn de #265;evaloj venantaj la#365; la vojo kaj ju#285;is ke dece estos sin ka#349;i en la arbarorando, prikonsciante la kulpan celon lin tien alvenigintan, kvankam li nun tiel feli#265;e forturni#285;is de #285;i.

Da#365;re anta#365;envenis la hufpa#349;oj kaj la vo#265;oj de la rajdantoj, du seriozaj maljunaj vo#265;oj interparolantaj sobre dum la alproksimi#285;o. Tiuj intermiksitaj sonoj #349;ajnis la#365;pa#349;i la vojon nur kelkajn jardojn for de la ka#349;ejo de la juna viro. Tamen, sendube pro la profundo de la malhelo en tiu aparta loko, videblis nek la rajdantoj nek la rajdbestoj. Kvankam iliaj korpoj tan#285;is la etajn la#365;vojajn bran#265;ojn, la#365;vide ili ne interrompis, e#265;, momenteton, la malklaran lumradion fontantan el la brila #265;ielstrio kiun la#365;necese ili trapasis. Bonulo Bra#365;no la#365;vice ka#365;ris kaj staris piedpinte, apartigante la bran#265;ojn kaj eligante la kapon tiel foren kiel li kura#285;is sen ekvidi e#265; ununuran ombron. Des pli #285;enis lin la okazanta#309;o #265;ar li bonvolintus #309;uri esti rekoninta, se tia#309;o eblas, la vo#265;ojn de la pastoro kaj Diakono Gukino, trotetantaj malla#365;te anta#365;en, kiel ili kutimis fari kiam ili aliris ordinacion a#365; eklezian konsilion. Dum ili ankora#365; enestis la a#365;dkampon de la junulo, unu el la rajdantoj haltis por pluki vergon.

"El la du, via pastora Mo#349;to," diris la vo#265;o, "mi preferus mal#265;eesti ordinacian bankedon ol la #265;i-noktan kunvenon. Oni diris al mi ke kelkaj komunumanoj niaj alvenos de Falma#365;to kaj de e#265; pli fora distanco, kaj ceteraj de Konektikuto kaj Rod-Insulo, kaj aldone kelkaj el la Indianaj #349;amanoj kiuj, la#365; sia maniero, scipovas estigi preska#365; tiom da diabla#309;oj kiel la plej talentaj el ni. Cetere, ani#285;os al nia komunumo bona junulino."

"Bonege, Diakono Gukino!" respondis la seriozaj maljunaj tonoj de la pastoro. "Ekspronu, alie ni malfruos. Nenio povos okazi, vi scias, #285;is kiam mi atingos la kunvenejon."

La hufoj denove sonadis kaj la vo#265;oj, parolante tiel strange en la malplena aero, ade trapasis la arbaron, kie neniam ekzistis pre#285;ejo nek iam pre#285;is e#265; ununura Kristano. Kien tial tiuj sanktaj viroj povus alvoja#285;adi tiel profunde en la pagana sova#285;ejo? Juna Bonulo Bra#365;no alkro#265;i#285;is al arbo por sin apogi, preta grundensinki, malforta, sur#349;ar#285;ite je la peza malsano de sia koro. Li rigardis la #265;ielon, dubante #265;u vera Paradizo povas ekzisti super li. Tamen jen estis la blua volbo kaj la steloj pribrili#285;antaj en #285;i.

"Helpe de #264;ielo supre kaj Fidulino malsupre, mi ade kontra#365;staru la diablon!" kriis Bonulo Bra#365;no.

Dum li da#365;re rigardis supren en la profundan firmamentan arkon kaj levis la manojn por pre#285;i, nubo, kvankam movi#285;etis nenia vento, transhastis la zeniton kaj ka#349;is la pliheli#285;antajn stelojn. La blua #265;ielo ankora#365; videblis krom rekte superkape, kie tiu nigra nubamaso hastis balailritme norden. Supre en la aero, kvaza#365; el la profunda#309;oj de la nubo, alvenis konfuzita kaj dubinda vo#265;arsonado. Foje la a#365;skultanto imagis povi distingi la parolmanierojn de samvila#285;anoj siaj, de viroj kaj virinoj, kaj piaj kaj malpiaj, multajn el kiuj li jam renkontis #265;e la komunitablo dum ceterajn li anta#365;e vidis debo#265;adi #265;e la drinkejo. En la sekvinta momento, tiel malprecizaj estis la sonoj ke li scivolemis #265;u esti a#365;dinta nur la murmuron de la malnova arbaro, flustranta senvente. Tiam alvenis pli forta #349;veli#285;o de tiuj konataj tonoj jam a#365;dataj #265;iutage #265;e vila#285;o Salemo sed neniam anta#365;e fontantaj el nokta nubo. Estis unu vo#265;o, vo#265;o de junulino, kiu lamentadis, tamen kun malcerta mal#285;ojo, kaj petadis komplezon kies plenumo tamen eble #349;in dolorigus. Kaj la tuta nevidebla homamaso, kaj sanktuloj kaj pekintoj, #349;ajnis #349;in kura#285;igi da#365;re anta#365;eniri.

"Fidulino! kriis Bonulo Bra#365;no, kun vo#265;o de angoro kaj senespero. Kaj la e#293;ooj de la arbaro lin primokis, kriante "Fidulino! Fidulino!", kvaza#365; mistifikitaj mizeruloj #349;in ser#265;us tra la tuta sova#285;ejo.

La kriego de mal#285;ojo, kolerego kaj teruro da#365;re trapenetris la nokton kiam la malfeli#265;a edzo retenis la spiradon por atendi respondon. A#365;di#285;is #349;irkrio, tuj superbruite per pli la#365;ta vo#265;armurmurado kiu fadis en foran ridadon, dum la nigra nubo forbalai#285;is, postlasante super Bonulo Bra#365;no klaran silentan #265;ielon. Sed io falis papiliumante tra la aero kaj kro#265;i#285;is al arbobran#265;o. La junulo mankaptis #285;in kaj ekvidis rozkoloran rubandon.

"Mia Fidulino foriris!" li ekkriis, post momento da stupori#285;o. "Surestas la teron nenia bono. Peko estas nura vorto. Venu, diablo. Al vi la mondo estas transdonita."

Kaj frenezigite pro senespero, rezulte de kio li ridadis longe kaj la#365;te, Bonulo Bra#365;no alprenis sian bastonon kaj ree survoji#285;is, anta#365;enirante tiel rapidritme ke li #349;ajnis flugi anstata#365; mar#349;i a#365; kuri la#365; la arbara vojeto. Pli kaj pli la irejo malmildi#285;is kaj morni#285;is kaj malklare videbli#285;is #285;is finfine entute malaperi, postlasante la junulon en la mezo de la malhela sova#285;ejo, ade anta#365;enhastantan kun tiu instinkto kiu kondukas mortalajn homojn al malico. La tuta arbaro plenplenis je timigaj sonoj-grincado de arboj, hurlado de sova#285;aj bestoj, kriegoj de Indianoj. Dume la vento foje sonoradis kiel fora pre#285;eja sonorilo, foje rondmu#285;is #265;irka#365; la voja#285;anto kvaza#365; lin primokus la tuta Naturo. Sed li mem estis la #265;efa horora#309;o de la sceno kaj nepre ne ka#365;ris anta#365; ties ceteraj horora#309;oj.

"Ho! ho! ho!" mu#285;is Bonulo Bra#365;no kiam lin primokis la vento. "Ni a#365;du kiu el ni ridos la plej la#365;te. Ne entreprenu min timigi per viaj diabla#309;oj. Venu sor#265;istino, venu sor#265;isto, venu Indiana #349;amano, venu Satano mem, #265;ar jen alvenas Bonulo Bra#365;no. Pli bone estu ke vi timu lin ol ke li timu vin."

Verdire, tra la tuta hantita arbaro vidi#285;is nenio pli timiga ol la figuro de Bonulo Bra#365;no. Adade li flughastis inter la nigraj pinarboj, svingante sian bastonon kun deliraj gestoj, foje sin instigante elver#349;i a#265;ajn blasfema#309;ojn, alifoje ekkriante tiel ridege ke la tuta arbara sonprovizo komencis e#293;adi lian ridadon kiel #265;irka#365;anta demonaro. La diablo aperanta en propra formo estas malpli a#265;aspekta ol tiam kiam li furiozas en homa brusto. Tial anta#365;enkuregis la#365;voje la diabla dis#265;iplo #285;is ekvidi anta#365; si, tremetantan interarbe, ru#285;an lumon, same kiel kiam faligitaj trunkoj kaj bran#265;oj de maldensejo brulegas kaj supren#309;etas kontra#365;#265;ielen, je noktomeza horo, brilegan fajron. Li pa#365;zis, dum ripozintervalo de la spirita tempesto #285;is tiam lin anta#365;enpelinta, kaj a#365;dis la #349;veladon de ver#349;ajna himno, ruli#285;anta solene ekde fora distanco kvaza#365; sub la pezo de multaj vo#265;oj. Li rekonis la melodion. #284;i estis konata melodio de la #293;oro de la vila#285;a kunvendomo. La verso finsonoradis peze, sin plilongigante per refreno, tamen ne de homaj vo#265;oj, anstata#365;e de #265;iuj sonoj de la senlumigita sova#285;ejo kunsonantaj en a#265;ega harmonio. Bonulo Bra#365;no ekkriis sed la kriado malsonis en liaj oreloj pro sia unisono kun la kriaro de la sova#285;ejo.

Dum la silento-intervalo li #349;teliris anta#365;en #285;is kiam la lumo brilegis plenforte sur liajn okulojn. #264;e ekstrema#309;o de malplenejo, cirka#365;limigita de la malhela arbarmuro, elstaris rokego havanta krudan naturan similecon al altaro a#365; predikejo. #284;in #265;irka#365;is kvar brilegaj pinarboj kies supra#309;oj bruladis dum iliaj trunkoj restis sendifekte, same kiel kandeloj okaze de vespera kunveno. La foliaramaso superkreskinta la supron de la roko entute brulegis, flamegante alte en la nokto kaj lumigante maltrankvile la tutan kampon. #264;iu pendanta bran#265;eto kaj folia festono brulis. Dum la ru#285;a lumo levi#285;is kaj falis, multhoma kunvenintaro alterne aperis el la ombro, tiam malaperis en #285;in, tiam renaski#285;is, por tiel diri, el la malhelo, tuj ekpopolante la centron de la soleca arbaro.

"Seriozmiena kaj malhelvesta#309;a kompanio," citis Bonulo Bra#365;no.

Tiaj ili estis, verdire. Inter transloki#285;ante flagramove tien kaj reen, inter brilo kaj malbrilo, ensceni#285;is kelkaj viza#285;oj vidotaj la sekvontan tagon #265;e la provinca konsilikunveno kaj ceteraj kiuj, el la plej sanktaj predikejoj de la lando, diman#265;on post diman#265;o, rigardis piapoze #265;ieldirekten kaj benigne spektadis la plenegajn sidbenkojn. Kelkaj asertas ke la edzino de la provincestro #265;eestis. Almena#365; #265;eestis altrangulinoj konataj de #349;i, kaj edzinoj de estimataj edzoj, kaj amasego da vidvinoj, kaj belaj junulinoj timantaj ke iliaj patrinoj ilin ekvidu. A#365; blindumis Bonulon Bra#365;non la subitaj eklumoj superflagrantaj la malhelan kampon a#365; li rekonis du dekojn el la vila#285;-Salemaj pre#285;ejanoj famaj pro ilia aparta sankteco. Estimata maljuna Diakono Gukino jam alvenis kaj atendis #265;ekalkane de tiu respektinda sanktulo, sia adorata pastoro. Tamen, apud tiuj seriozaj bonreputaciaj piuloj, tiuj pre#285;ejaj presbiteroj, tiuj #265;astvivaj sinjorinoj kaj rosvangaj fra#365;linoj, malpie asocii#285;is dibo#265;emaj viroj kaj depraviciaj virinoj, gemizeruloj adepti#285;intaj al malboncela kaj malpura misfarado kaj e#265; suspektataj kiel krimuloj. Strange estis konscii ke la bonaj ne aparti#285;is disde la malbonaj, ke la sanktajn ne timigis la pekintoj. Anka#365; disi#285;intaj inter siaj palviza#285;aj malamikoj estis la Indianaj #349;amanoj, a#365; "pa#365;va#365;oj", kiuj jam ofte timigis sian indi#285;enlandan arbaron per pli da teruraj sor#265;kantoj ol iuj ajn konataj en Brita sor#265;arto.

"Tamen kie estas Fidulino?" pensis Bonulo Bra#365;no kaj, dum espero eniris lian koron, li tremis.

Cetera himnoverso eka#365;di#285;is, malrapida kaj mal#285;oja sonaro, tia kia pla#265;as al la piuloj, tamen kunligite al teksto esprimanta #265;ion kion nia karaktero kapablas koncepti pri pekado kaj malhele sugestante e#265; pli. Malkompreneblaj al nuraj homoj estas la diablaj artoj. Verso post verso kanti#285;is. Tamen inter la versoj el#349;velis sova#285;eja refreno sonanta kiel la plej profunda tono de granda orgeno. Kaj post la fina noto de tiu terura himno eka#365;di#285;is sonarego pensiganta ke la hurlanta vento, la hastantaj riveretoj, la mu#285;antaj bestoj kaj #265;iu cetera vo#265;o de la kakofonia sova#285;ejo intermiksi#285;is kaj akordi#285;is kun la vo#265;o de la kulpa homaro honoranta la princon de #265;io. La kvar brulantaj pinarboj supren#309;etis pli altan flamon kaj malklare siluetigis a#265;egajn formojn kaj viza#285;ojn sur la fumkronoj #349;vebantaj super la malpia kunvenintaro. En la sama momento la surroka fajro lan#265;i#285;is ru#285;e supren, formante brilan arkon super sia bazo kie figuro nun aperis. Estu dirite respektege ke la figuro multe aspektis, kaj vesta#309;e kaj kondute, kiel iu serioza religiulo de la Nov-Angliaj pre#285;ejoj.

"Elkonduku la konvertitojn!" ekkriis vo#265;o kiu e#293;adis tra la kampo kaj forruli#285;is en la arbaron.

A#365;dinte tiun alvokon, Bonulo Bra#365;no anta#365;enpa#349;is el la arbarombro kaj alproksimi#285;is la kultanaron kun kiu li sentis abomenan fratecon pro la simpation kiu spertis pri ili #265;iu malica#309;o de lia koro. Preska#365; li povintus #309;uri ke invitis lin anta#365;enveni la formo de lia mortinta patro mem, rigardante malsupren ekde fumkrono, dum virino havanta malklarajn trajtojn de senespero etendis #309;etgeste la brakon por lin averti ne anta#365;enveni. #264;u estis lia patrino? Sed nepre mankis al li la povo retiri#285;i ununuran pa#349;on a#365; rezisti, e#265; pensade, kiam la pastoro kaj bona maljuna diakono Gukino mankaptis liajn brakojn kaj lin kondukis al la flambrila rokaltaro. Tien alvenis anka#365; la magra formo de vualita virino, kondukita inter Gudino Klojso, tiu pia instruistino pri la katekismo, kaj Martino Karjero, kiu anta#365;e ricevis la promeson de la diablo ke #349;i fari#285;u Re#285;ino de Infero. Nebridita virina#265;o estis #349;i. Kaj jen staris la prozelitoj sub la fajra baldakeno.

"Bonvenon, miaj infanoj!" diris la malhela figuro, "al la komunio de via raso. Vi finrekonis, jam tiel juna#285;e, vian naturon kaj vian destinon. Karaj infanoj miaj, rigardu malanta#365; vi!"

Ili turni#285;is kaj, kvaza#365; vidate flagrante en tavolo da flamoj, ekmontri#285;is la diablokultanoj, portante surviza#285;e malhele brilantajn bonvenridetojn.

"Jen," da#365;rigis la zibelkolora formo, "#265;iuj tiuj respektataj de vi ekde via juna#285;o. Vi ju#285;is ilin pli sanktaj ol vi mem kaj ka#365;ris anta#365; propra pekado, #285;in komparante kun iliaj vivoj de bonfarado kaj pre#285;emaj #265;ieldirektaj aspiradoj. Tamen jen ili staras #265;iuj partoprenante en mia adoranta asembleo. #264;i-nokte vi ekrajtos ekscii iliajn sekretajn farojn: kiel grizbarbaj presbiteroj de la pre#285;ejo flustris dibo#265;ajn vortojn al la junaj servistinoj de siaj domoj; kiel multaj virinoj, sopirante surporti vidvinajn lamentovesta#309;ojn, havigis trinka#309;on al siaj edzoj je la enliti#285;horo, tiumaniere ebligante tiujn sperti siajn lastajn dormadojn sur iliaj senoj; kiel senbarbaj junuloj hastis heredi la ri#265;econ de siaj patroj; kaj kiel belaj fra#365;linoj-ne ru#285;i#285;u, karulinoj miaj-elfosis etajn tombojn en la #285;ardeno kaj invitis min, kiel ununuran gaston, #265;eesti la enterigon de la bebo. Pere de la kompato kiun viaj homaj koroj sentas pri pekado, vi spurtrovos #265;iujn ejojn-#265;u pre#285;ejajn, dorm#265;ambrajn, stratajn, kampajn a#365; arbarajn-kie krimo okazis kaj vi ek#285;ojos prikonsciante ke la tuta tero estas ununura pekomakulo, ununura sangejo. E#265; pli ol tio. Okazos al vi penetri, en #265;iu sino, la profundan misteron de pekado, la fonton de #265;iuj malicaj artoj, kaj kiu senel#265;erpi#285;e provizas homojn per pli da malbonaj instigoj ol kapablas okazigi en konkreta farado la kunigita homara povaro, la tuta nepra potenco mia. Kaj nun, miaj infanoj, rigardu vin unu la alian."

Kiam ili plenumis la peton, la#365; la fajrbrilo de la inferdevenaj tor#265;oj la mizerulo ekvidis sian Fidulinon, kaj la edzino sian edzon, tremantajn amba#365; anta#365; tiu malsankta altaro.

"Jen, #265;i-tie vi staras, miaj infanoj," diris la figuro en profundaj kaj solenaj tonoj, preska#365; mal#285;ojaj pro ilia senespera a#265;eco, kvaza#365; lia iama an#285;ela naturo povus da#365;re prilamenti nian mizeran rason. Dependante unu de la koro de la alia, vi jam ankora#365; esperis ke virto estas pli ol nura revo. Nun vi estas sentrompigitaj. Malico estas la naturo de la homaro. Necesas ke malico estu via sola feli#265;o. Bonvenon denove, miaj infanoj, al la komunio de via raso."

"Bonvenon!" ripetis la diabloadorantoj en unu kriego de senespero kaj triumfo.

Kaj jen ili staris, la sola paro, la#365;#349;ajne, ankora#365; hezitanta sur la rando de malbonfarado en #265;i-tiu malhela mondo. Natura baseno ku#349;is en la roko. #264;u #285;i enhavis akvon ru#285;igitan per la nebularda luno? #264;u temis pri sango? #264;u pri likva#309;a flamo? #264;i-ene la formo de la malico mergis la manon kaj sin pretigis ku#349;igi la baptosignon sur iliajn fruntojn por ke ili partoprenu en la mistero de la pekado, pli konsciante pri la sekreta pekado de aliaj, kaj fara kaj pensa, ol ili povus nun prikonscii propran pekadon. La edzo direktis solan rigardon al sia palviza#285;a edzino kaj Fidulino al li. Kiujn malpurajn mizerulojn la sekvonta rigardo elmontrus unu al la alia dum ili trema#265;as samtempe pri tio kion ili vidas kaj tio kion ili vidigas?

"Fidulino! Fidulino!" ekkriis la edzo. "Suprenrigardu, #265;ieldirekten, kaj kontra#365;staru la maliculon!"

#264;u Fidulino obeis li ne sciis. Apena#365; finparolinte, li konsciis trovi#285;i meze de trankvila nokto kaj soleco, a#365;skultante ventomu#285;adon forkvieti#285;i pezmove tra la arbaro. Li #349;anceli#285;is kontra#365; la rokon, sentis ties malvarmon kaj malsekon. Dume, pendanta arbobran#265;eto, anta#365;e entute flamanta, aspergis lian vangon per ege malvarma roso.

La sekvintan matenon juna Bonulo Bra#365;no eniris malrapide la straton de vila#285;o Salemo, #265;irka#365;rigardante fikse kiel mistifikito. La bona maljuna pastoro, piedpromenante la#365;longe de la tombejo por naskigi matenman#285;an apetiton kaj primediti sian predikon, alju#285;is benon al Bonulo Bra#365;no, preterpasante. La junulo fortiri#285;is disde la respektata sanktulo kvaza#365; dezirante eviti anatemon. Maljuna Diakono Gukino pre#285;is #265;ehejme kaj la sanktaj vortoj de lia pre#285;o a#365;di#285;is tra la malfermata fenestro. "Al kiu Dio la sor#265;isto povas pre#285;i?" diris Bonulo Bra#365;no. Gudino Klojso, tiu bonega alta#285;a Kristanino, staris en la fruhora sunlumo de sia fenestrolata#309;o, katekizante knabineton alportintan al #349;i pindon da novmatena lakto. Bonulo Bra#365;no forkaptis la infanon kvaza#365; el la alpreno de la diablo mem. #264;irka#365;irante la stratangulon apud la kunvendomo, li ekvidis la kapon de Fidulino kun ties rozkoloraj rubandoj, kiu elspektadis anksie, kaj kiu tiel #285;oji#285;is ekvidinte lin ke #349;i kuris saltpa#349;e la#365; la strato kaj preska#365; kisis la edzon anta#365; la tuta vila#285;o. Tamen Bonulo Bra#365;no enrigardis severe kaj malfeli#265;e #349;ian viza#285;on kaj preterpasis sensalute.

#264;u Bonulo Bra#365;no ekdormis en la arbaro kaj nur prison#285;is sova#285;an sor#265;istinkunvenon?

Tiel estu, se vi deziras. Tamen estis son#285;o, ho, ve! enhavanta malican a#365;guron por Bonulo Bra#365;no. Severa, mal#285;oja, malhelmiene meditema, malfidema, e#265; senespera viro li fari#285;is ekde la nokto de tiu timiga son#285;o. En diman#265;o, kiam la pre#285;ejanaro kantis sanktan psalmon, li ne povis a#365;skulti #265;ar konkuranta himno pri pekado atingis en la#365;ta hasto liajn orelojn, superbruante la karan melodion. Kiam la pastoro parolis el la predikejo kun forto kaj arda elokvenco, kun lia mano sur la malfermita Biblio, pri la sanktaj veroj de nia religio, kaj pri sanktulecaj vivoj kaj triumfaj mortoj kaj pri estonta feli#265;ego a#365; nedirebla mizero, tiam Bonulo Bra#365;no pali#285;is, timante ke la tegmento falu tondrobrue sur la grizan blasfemanton kaj la a#365;skultantojn. Ofte, veki#285;inte subite je noktomezo, li fortiri#285;is disde la sino de Fidulino. Matene kaj vespere, kiam la familio surgenui#285;is por pre#285;i, li kuntiris la brovojn grimacamiene kaj rigardis severe sian edzinon kaj forturni#285;is. Kaj kiam li finvivis post longa tempo kaj transporti#285;is al sia tombo kiel a#285;ogriza kadavro, akompanate de Fidulino, nun maljunulino, kaj gefiloj kaj genepoj, en bona procesio, kaj ne malmultaj najbaroj, nenian esperplenan verson oni #265;izis sur lian tombo#349;tonon #265;ar lia mortohoro estis Mal#285;ojo.